صنایع دستی لرستان و معرفی سوغات خرم آباد سال ۱۴۰۴

معرفی صنایع دستی لرستان

صنایع دستی لرستان بازتاب نیازهای مردم این منطقه و نمود ذوق و خلاقیت آنان است. گلیم بافی،‌ ماشته بافی و کپوبافی صنایع دستی لرستان گاه برای تولید یک زیرانداز کاربردی و گاه برای تولید یک وسیله دکوری زیبا به کار می‌رود. تنها مرکز صنایع دستی لرستان خرم آباد نیست.

صنایع دستی استان لرستان حاصل هنر و مهارت اهالی شهرها و روستاهای این استان است. به عنوان مثال صنایع دستی نورآباد لرستان بخش مهمی از صنایع دستی این استان را تشکیل می‌دهد. اما سوغاتی و صنایع دستی لرستان برای عموم مردم چندان شناخته شده نیست.

بسیاری از مردم حتی با نام صنایع دستی لرستان از قبیل ماشته بافی لرستان یا کپو بافی لرستان هم آشنا نیستند. لذا ما در این مطلب اطلاعات کاملی در این زمینه گردآوری کردیم. معمولا هدایای تبلیغاتی در لرستان از بهترین صنایع ذستی ایرانی انتخاب می گردد.

صنایع دستی لرستان

صنایع دستی لرستان چیست؟

صنایع دستی لرستان تنوع بسیار زیادی دارد. بخشی از آن به بافته‌های داری و محصولاتی چون گلیم و قالی اختصاص دارد. البته نام صنایع دستی لرستان با سایر محصولات مشابه در دیگر مناطق ایران تفاوت دارد. به عنوان مثال جاجیم بافی در لرستان با نام ماشته بافی لرستان معرفی می‌شود.

کپو بافی لرستان نیز در واقع نوع خاصی از حصیر بافی است. بخش مهم دیگر صنایع دستی لرستان ورشو سازی است. ورشو سازی بروجرد قدمت بسیار زیادی دارد و از ارزشمندترین صنایع دستی ایران محسوب می‌شود.

یه جز اینها هنرها و فنون فراوانی در این منطقه رایج است که بخشی از آنها بومی این منطقه بوده و بخش دیگر از سایر مناطق ایران رسیده است. در ادامه هریک از صنایع دستی بومی و غیر بومی این استان را معرفی می‌کنیم.

صنایع دستی بومی لرستان

بخش مهمی از صنایع دستی لرستان حاصل پیشینه تاریخی غنی این منطقه است. از دیرباز اهالی روستاها و شهرها و به خصوص عشایر استان لرستان محصولات متنوعی را تولید می‌کردند. مهمترین این محصولات که به عنوان صنایع دستی این استان شناخته می‌شوند عبارتند از:

بافته‌های داری
ماشته بافی لرستان و گلیم بافی لرستان از مهمترین صنایع دستی لرستان هستند. زنان روستایی و عشایر این استان همواره در بافت قالی و گلیم کوشا بودند. به جز آن جاجیم بافی نیز به عنوان یک محصول کاربردی در بین مردم این منطقه بسیار رایج است.

به خصوص جاجیم مخصوص لرستان که با عنوان ماشته شناخته می‌شود. ماشته یا جاجیم، بافته نسبتاً ظریفی است که کاربردهای متنوعی دارد. امروزه این محصولات دستبافت در ابعاد کوچک و به عنوان رومیزی، رو مبلی یا پادری فروش بهتری دارند.

صنایع دستی لرستان

رودوزی سنتی
یکی از صنایع دستی لرستان رودوزی سنتی یا انجام دوخت‌های تزئینی روی پارچه است. آجیده دوزی هنر بومی مردم این استان است که برای تزئین لباس‌های محلی نیز استفاده می‌شود. چهل تکه دوزی از دیگر هنرهای تزئینی است که توسط زنان این منطقه انجام می‌شود.

مصنوعات فلزی
در فهرست صنایع دستی لرستان ورشوسازی اهمیت ویژه‌ای دارد. ورشو نام آلیاژی است که از ترکیب چند نوع فلز از قبیل نیکل، روی و مس به دست می‌آید. سالهاست صنعتگران این منطقه با استفاده از ورشو محصولات ارزشمندی تولید می‌کنند.

سماور ورشو لرستان معروف‌ترین محصول این حرفه است. به جز آن محصولات دیگری از قبیل سینی و انواع قاشق و چنگال نیز در این حرفه تولید می‌شود. مسگری و چلنگری از دیگر مشاغل سنتی بومی در این منطقه است که برای تولید محصولات فلزی مختلف اختصاص دارد. چلنگری هنر ساخت ابزار، زیورآلات و قفل‌های فلزی دست‌ساز است که در گذشته کارایی بسیار خوبی داشته است.

منسوجات سنتی
همانطور که گفتیم زنان روستایی و عشایری نقش مهمی در صنایع دستی لرستان دارند. از دیرباز این زنان زحمتکش تمامی لوازم مورد نیاز خود را تولید می‌کردند. لذا بافت پارچه‌های دستبافت نیز یکی از هنرهای رایج میان ایشان است.

سیاه چادر بافی، چیت بافی و حرمی بافی انواع روش‌های نساجی سنتی است که در این منطقه رایج است. منسوجات حاصل این سبک‌های مختلف از لحاظ بافت و تراکم تفاوت اندکی دارند. علاوه بر آن نوعی نوار بافی یا کارت بافی نیز در این منطقه رواج دارد که مداخله بافی نامیده می‌شود. در این هنر نوارهایی به عرض ۱ تا ۳ سانتی‌متر تولید می‌شود که کاربردهای متنوعی دارند.

لباس محلی لرستان
یکی از جالب‌ترین صنایع دستی لرستان لباس لری است. مردمان لر پوشش سنتی خاص خود را دارند که حاصل هنرهای سنتی مردم این منطقه است. به جز لباس زنانه لری که مثلاً ‌با هنر آجیده دوزی تزئین می‌شود لباس مردانه لری از اجزای خاصی مانند چوقا تشکیل شده است.

صنایع دستی لرستان

چوقا بافی یا چوغا بافی لرستان یکی از صنایع دستی خاص این استان است. سربند یا روسری گلونی هم یکی از اجزای لباس محلی مردم لرستان است که به عنوان سوغات فروش خوبی دارد. علاوه بر آن گیوه دوزی لرستان نیز شهرت بسیار زیادی دارد.

گیوه سنتی این منطقه که آژیه نام دارد بسیار مرغوب است. کلاه نمدی دیگر لباس سنتی این استان است که حاصل هنر نمدمالی مردم این منطقه است.

مصنوعات چوبی
یکی از صنایع دستی لرستان خراطی و تولید مصنوعات چوبی است. در گذشته این هنر برای ساخت لوازم ضروری زندگی استفاده می‌شد ولی امروزه بیشتر برای ساخت لوازم دکوری چوبی استفاده می‌شود.

ساخت سازهای سنتی
ساخت سازهای سنتی نیز از صنایع دستی لرستان محسوب می‌شود. در فرهنگ لری سازهای سنتی خاصی مانند کمانچه گل واژه وجود دارد که توسط هنرمندان بومی ساخته می‌شدند. کمانچه گل واژه یکی از محصولات اصیل ایرانی است که از سازمان یونسکو مهر اصالت دریافت کرده است. این ساز سنتی تماماً با مواد اولیه موجود در منطقه ساخته می‌شود.

حصیر بافی
کپو بافی لرستان یک نمونه از حصیر بافی ایران است که در حال منسوخ شدن است. در گذشته در فهرست صنایع دستی لرستان انواع محصولات حصیری نیز وجود داشت. اما امروزه تعداد معدودی از فعالان این عرصه هنوز در این حرفه مشغول به کارند.

مصنوعات چرمی
در فهرست صنایع دستی لرستان چرم دوزی نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. از دیرباز مردم این منطقه محصولات چرمی دست ساز متنوعی تولید می‌کردند. در حال حاضر نیز در این استان تولید مصنوعات چرمی مطابق با نیاز و سلیقه جامعه انجام می‌شود.

صنایع دستی لرستان

صنایع دستی غیر بومی لرستان

در یک فروشگاه صنایع دستی لرستان تنها محصولات بومی این منطقه عرضه نمی‌شود. در میان صنایع دستی ایران هنرهایی وجود دارد که در اقصی نقاط کشور انجام می‌شود.

معرق کاری، منبت کاری، مشبک کاری، قلاب بافی، مکرومه بافی، سرمه دوزی، نقاشی روی شیشه، ساخت عروسک محلی، نقاشی روی پارچه و خوشنویسی و تذهیب از جمله این موارد است. این هنرهای غیربومی از نقاط مختلف ایران به لرستان رسیده و هم‌اکنون آثار آنها در فروشگاه‌های صنایع دستی دیده می‌شود.

مراکز صنایع دستی لرستان

استان لرستان یکی از استان های بزرگ کشور است که از چندین شهرستان تشکیل شده است. خرید صنایع دستی لرستان در تمامی شهرهای استان امکان‌پذیر است اما برخی از شهرهای این استان به عنوان مرکز تولید برخی آثار صنایع دستی شناخته می‌شوند که در ادامه آنها را معرفی می‌کنیم.

صنایع دستی بروجرد

بروجرد یکی از مهمترین مراکز صنایع دستی لرستان است. این شهر به طور خاص کانون حرمی بافی و ورشوسازی لرستان به شمار می‌رود. ورشو سازی و قلمزنی بروجرد دارای شهرت جهانی است و این شهر به عنوان شهر ملی ورشو ثبت شده است.

صنایع دستی خرم آباد

در حوزه صنایع دستی لرستان خرم آباد به عنوان مرکز ماشته بافی شهرت دارد. ماشته یا همان جاجیم لرستان توسط زنان روستایی و عشایر بافته می‌شود. این دستبافت سنتی کاربردهای فراوانی دارد. البته خرم آباد مرکز استان لرستان است و تمامی صنایع دستی استان در آن یافت می‌شود.

صنایع دستی الیگودرز

شهرستان الیگودرز محل سکونت قوم بختیاری در لرستان محسوب می‌شود. عمده لباس محلی لرهای بختیاری و به خصوص چوقا در این شهرستان تولید می‌شود. زیرا چوقا پوشش سنتی مردان ایل بختیاری است. البته در این شهرستان ماشته بافی نیز بسیار رایج است.

صنایع دستی کوهدشت

شهرستان کوهدشت لرستان محل زندگی عشایر لرستان است. مهمترین صنایع دستی لرستان که در این شهرستان رایج است سیاه چادر بافی است. سیاه چادر توسط زنان عشایر با موی بز سیاه بافته می‌شود.

صنایع دستی لرستان

صنایع دستی نورآباد لرستان

شهرستان دلفان یا نورآباد لرستان با عنوان مرکز گلیم بافی استان شناخته می‌شود. انواع گلیم متنوع از لحاظ جنس، کاربرد و طرح و نقش در این منطقه تولید می‌شود. البته سایر صنایع دستی روستایی و عشایری نیز در این منطقه وجود دارد.

صنایع دستی دورود

شهرستان دورود لرستان به عنوان مرکز مصنوعات چرمی استان شناخته می‌شود. حوزه تولید مصنوعات چرمی بسیار گسترده است و هنرهای مختلفی اعم از سراجی سنتی، جلد سازی چرمی، نقاشی روی چرم، معرق چرم، سوخت روی چرم و زین سازی را شامل می‌شود.

صنایع دستی ازنا

شهرستان ازنا به عنوان مرکز تولید سازهای سنتی در لرستان شناخته می‌شود. مهمترین ساز سنتی لرستان کمانچه است که ارزش تاریخی و فرهنگی بسیار زیادی دارد.

صنایع دستی پلدختر

شهرستان پلدختر بیشتر به عنوان مرکز حصیر بافی در لرستان شناخته می‌شود. حصیر بافی حیطه گسترده‌ای است و شاخه‌های فراوانی دارد. ترکه بافی، چم بافی، مروار بافی، پخل بافی، بامبو بافی،‌چیغ بافی و کپو بافی از جمله رشته‌های مختلف حصیر بافی است. امروزه هنرمندان این عرصه تلاش می‌کنند با تلفیق هنرهای مختلف محصولات جدیدتر و زیباتری تولید کنند.

خرید صنایع دستی لرستان

برای خرید صنایع دستی لرستان بهترین گزینه سفر به لرستان است. لرستان یکی از زیباترین مناطق ایران است که کمتر کسی با اماکن دیدنی آن آشنایی دارد. بازدید از جاهای دیدنی لرستان و خرید مستقیم از روستاییان و عشایر استان بهترین گزینه است.

به خصوص در تعطیلات نوروزی که در اماکن گردشگری لرستان مانند قلعه فلک الافلاک خرم آباد نمایشگاه صنایع دستی برپا می‌شود. اما اگر امکان سفر به لرستان برای شما وجود ندارد می‌توانید خرید از فروشگاه‌های اینترنتی صنایع دستی را انتخاب کنید.

صنایع دستی در لرستان

فروشگاه اینترنتی صنایع دستی که مختص به محصولات استان لرستان باشد بسیار محدود است و دسترسی به آن دشوار است. اما فروشگاه‌های اینترنتی متعددی وجود دارند که بهترین صنایع دستی نقاط مختلف ایران را گردآوری کرده و به فروش می‌رسانند.

برای خرید انواع هدیه و کادو می توان از کالای ارزشمند صنایع دستی ایرانی بهره برد. با کمی جستجو در اینترنت می‌توانید یک فروشگاه اینترنتی معتبر برای خرید سوغاتی و صنایع دستی لرستان پیدا کنید.

منبع : بازار مینا  BazareMina.ir