در این مقاله چه مطالبی را می خوانید ...
صنایع دستی یزد چیست؟
صنایع دستی یزد بیش از سایر صنایع دستی ایران اصالت ایرانی را به رخ میکشند. بازار صنایع دستی در یزد گویی از ایران باستان به جای مانده است. در حقیقت هم، قدمت بسیاری از هنرهای سنتی یزد به ایران باستان باز میگردد.
شهر یزد یکی از معدود شهرهای سنتی ایران است که هنوز بافت تاریخی در آن حفظ شده است. هنوز بسیاری از هنرمندان صنایع دستی یزد در گوشه و کنار بازارهای سنتی یزد مشغول فعالیت هستند.
صنایع دستی ایرانی از بهترین محصولات کشورمان برای تهیه انواع هدایای تبلیغاتی در یزد بشمار می رود.
برخی از محبوب ترین صنایع دستی یزد عبارتند از:
- ظروف مسی
- حصیر بافی
- قالی بافی
- ترمه یزد
- دارایی بافی یزد
- طلاسازی و زرگری یزد
- زیلو بافی یزد
- سفال و سرامیک یزد
- شَعر بافی یزد
- نمد مالی یزد
- شَمَد بافی یزد
- چادر شب بافی یزد
- گیوه بافی یزد
- زیلو
- زری بافی
- مخمل بافی
گر چه محصولاتی مانند ترمه یزد و شمد یزدی در زندگی مدرن امروزی نیز جایگاه خاص خود را یافتهاند. لذا گشت و گذار در یک فروشگاه صنایع دستی یزد از یک سو میتوانید از هنرهای اصیل ایرانی لذت ببرید و از سوی دیگر میتوانید یک محصول کاربردی خریداری نمایید.
صنایع دستی در یزد
صنایع دستی یزد محصولاتی است که مردم کویر نشین یزد برای رفع نیازهای خود و یا کسب درآمد تولید میکنند. بخشی از این محصولات مانند زیلو به تناسب زندگی در یک منطقه گرم و خشک شکل گرفته است.
بخشی دیگر نیز مانند قالی بافی به عنوان یک منبع درآمد مطمئن میان مردم رواج یافته است. مهمترین این صنایع دستی عبارتند از:
ترمه بافی
بدون تردید مهمترین صنایع دستی یزد ترمه بافی است. ترمه یزد از گذشته تا کنون به عنوان بهترین ترمه ایران شهرت دارد. قطعاً صبوری و آرامش مردمان کویر در بافت ظریف ترمه اصل نقش مهمی داشته است.
ترمه ایرانی در گذشته با الیاف ابریشمی و به صورت دستباف تولید میشد. بافت این پارچه آنقدر دشوار بود که با عنوان انگشت باف از آن یاد میکردند. بعدها ماشینآلات سادهای برای بافت سادهتر ترمه در کارگاه ساخته شد.
اما کار با دستگاه ترمه بافی سنتی هم به مهارت و دقت زیادی نیاز داشت و هم سرعت چندانی نداشت. اما امروزه بهترین ترمه یزد هم به صورت ماشینی تولید میشود.
ترمه یزد
البته الیاف مصنوعی و بافت ماشینی چیزی از ظرافت نقوش ترمه کم نکرده است. به همین دلیل هنوز ترمه ایرانی پارچهای اصیل، ارزشمند و نفیس محسوب میشود. گرچه ارزش ترمه اصل و عتیقه بسیار بیشتر از ترمههای امروزی است.
کاربرد ترمه یزد در گذشته با امروز متفاوت بود. در گذشته این محصول به عنوان یک دارایی ارزشمند شناخته میشد. لذا یکی از اجزای مهم جهیزیه عروس بود و نسل به نسل منتقل میشد.
ارزش این محصول به حدی بود که بزرگان برای دوخت لباسهای فاخر از آن استفاده میکردند. عموم مردم هرگز به چنین لباسهای فاخری دسترسی نداشتند.
امروزه گرچه هنوز ترمه محصولی ارزشمند به شمار میرود اما در دسترس عموم مردم قرار دارد و به عنوان یک وسیله زینتی کاربرد دارد. انواع رومیزی ترمه محبوبترین و پرفروشترین صنایع دستی یزد است. پس از آن جانماز ترمه و محصولاتی مانند روتختی یا کوسن ترمه نیز فروش خوبی دارند.
صنایع دستی استان یزد
قالی بافی
انواع قالی و فرش دستباف نیز یکی از مهمترین صنایع دستی در یزد است. هنر قالی بافی در یزد قدمت بسیار زیادی دارد. فرش دستباف یزد معمولاً به صورت درشت باف و با رنگهای تیره بافته میشود.
در گذشته که از رنگهای طبیعی برای رنگ کردن الیاف استفاده میشد این رنگهای تیره و مرغوب حاصل وفور روناس در این منطقه بود. هنوز هم به سبک قدیم اغلب فرشهای یزدی با ترکیب رنگ تیره بافته میشوند.
گرچه گاه محصولاتی با ترکیب رنگ روشن و یا با بافت ظریف نیز تولید میشود. از لحاظ طرح و نقش نیز طرحهای تال و خونچه، احمد محمدآبادی، سردار جنگی و طرح هراتی مهمترین طرحهای رایج در فرش دستباف یزد هستند.
فرش یزد یکی از فرشهای اصیل ایرانی است که به عنوان یک برند جهانی ثبت شده است.
زیلو بافی
زیلو بافی یکی از هنرهای خاص در میان صنایع دستی یزد است. زیلوی یزد یک زیرانداز ساده، سبک و بادوام است که به خوبی با خلق و خوی مردم کویرنشین سازگار است.
این محصول مانند گلیم بدون پرز است و شیوه بافت آن نیز شباهت زیادی با گلیم دارد. طرح زیلو معمولاً از نقوش هندسی تشکیل شده و تنها با دو رنگ بافته میشود.
مهمترین امتیاز زیلو استفاده از نخ پنبه برای بافت است. نخ پنبه مانع از حساسیت پوستی یا تعریق زیاد میشود. ضمن اینکه در برابر شستشو و استفاده مداوم نیز کاملاً مقاوم است.
به همین دلیل هنوز در برخی مساجد قدیمی یزد زیلوهای اصیل یزدی به جا مانده است.
منسوجات سنتی یزد
منسوجات سنتی از دیگر صنایع دستی یزد هستند. از گذشته بافت سنتی پارچههای نخی در میان مردم یزد رواج داشته است. یکی از قدیمی ترین روشهای پارچه بافی در این منطقه «کار بافی» نام دارد.
در کاربافی تنها از الیاف پنبه برای تولید پارچه استفاده میشود. یکی از معروفترین محصولات کاربافی پارچه کرباس است. دارایی بافی یا ایکات، چادرشب بافی، احرامی بافی و شعربافی از دیگر روشهای بافت پارچه در این منطقه بودند.
هریک از این پارچهها با الیاف خاصی بافته میشدند و کاربرد خاصی داشتند. اما در بازار یزد شمد و دستمال یزدی معروفترین پارچههای دستباف یزدی هستند که هنوز هم فروش خوبی دارند.
به دلیل گرمای هوای یزد محصولاتی مانند شمد نخی به عنوان روانداز کاربرد زیادی دارند. میتوان گفت بهترین شمد نخی شمد یزدی است که با طرحهای بسیار ساده اما کیفیت بسیار بالا تولید میشود.
صنعت منسوجات سنتی یزد با گذر زمان از دستباف به ماشینی تبدیل شده است. اما به خاطر استفاده از الیاف نخی مرغوب این محصولات هنوز هم مشتریان فراوانی دارند.
ضمن اینکه امروزه محصولات جدیدی مانند حوله نخی، سفره نخی و کیسه نان نخی نیز در یزد تولید میشود و در تمام کشور فروش بسیار خوبی دارد.
گیوه بافی یزد
به علت هوای گرم و سوزان یزد گیوه بافی نیز در گذشته رونق بسیار خوبی در این شهر داشت. این پاپوش سنتی به خاطر رویه نخی از تعریق پا در گرمای یزد جلوگیری میکرد.
این محصول در سه مرحله بافت رویه گیوه، تخت کشی (آمادهسازی کفی گیوه) و گیوه دوزی تولید میشد. امروزه این محصول به عنوان یک محصول صنایع دستی به طور محدود در بازار یزد عرضه میشود.
سفالگری
سفالگری وجه مشترک صنایع دستی شهرهای ایران است. در بازار صنایع دستی یزد نیز محصولات سفالی متنوعی وجود دارد.بخشی از این محصولات به عنوان یک وسیله سنتی مانند کشک ساب یا خمره سفالی کاملاً ساده و بدون تزئينات عرضه میشوند.
بخش دیگر محصولاتی هستند که با هنرهای سنتی مانند میناکاری روی سفال آراسته میشوند.
قلمزنی
یکی از محصولات نفیس در میان صنایع دستی یزد آثار قلمزنی است. هنر قلمزنی هنر ایجاد نقوش بر روی سطوح فلزاتی چون طلا، نقره، مس و برنج است. این هنر برای تولید محصولات دکوری نفیس و انواع تابلو کارایی دارد.
نمدمالی
نمدمالی یکی از صنایع دستی در یزد است که در اصل متعلق به ابرکوه یزد است. در هنر نمدمالی الیاف پشم بدون بافت یا دوخت به گونهای در هم تنیده میشوند که بافتی منسجم، عایق رطوبت و دما و بادوام تولید میشود.
در گذشته این محصول ارزان و کاربردی در زندگی روستاییان و عشایر کاربرد زیادی داشته است. مردم در آن دوران از نمد زیرپایی به عنوان زیرانداز و از نمد دوشی و کلاه نمدی برای پوشش استفاده میکردند. امروزه این حرفه در حال منسوخ شدن است.
منبت کاری
در فهرست صنایع دستی یزد منبت کاری نیز وجود دارد. در هنر منبت کاری با کندهکاری نقوش زیبا و برجسته بر روی چوب محصولات دکوری بسیار زیبایی تولید میشود.
این هنر در استان یزد رو به فراموشی بود که در سالهای اخیر به همت سازمان میراث فرهنگی احیا شده است.
بازار صنایع دستی یزد
بازارهای سنتی یزد بهترین گزینه برای خرید سوغات و صنایع دستی یزد است. در گشت و گذار در بازارهای تاریخی ایران ضمن تماشای معماری اصیل ایرانی میتوان اقلام مورد نظر خود را نیز خریداری کرد.
البته در مراکز خرید جدید یزد هم معمولاً فروشگاه صنایع دستی وجود دارد. زیرا اغلب آثار صنایع دستی به عنوان محصولات دکوری نفیس مشتریان فراوانی دارند. با این وجود بازدید از بازارهای سنتی در شهر تاریخی یزد لطف دیگری دارد.
برخی از مهمترین بازارهای سنتی یزد عبارتند از:
- بازار حاجی قنبر در مجموعه تاریخی امیر چخماق یزد
- بازار خان، بزرگترین بازار سنتی یزد
- بازار پنجه علی یا بازار مسگرها در خیابان قیام
- بازار قیصریه یزد که مرکز فروش منسوجات سنتی یزد محسوب میشود.
- بازار تبریزیان (بازار هفده شهریور)
سایت صنایع دستی یزد
محصولات ترمه و منسوجات سنتی یزد را میتوان با عنوان بهترین صنایع دستی یزد معرفی کرد. انواع ترمه یزد هنوز هم به عنوان یک محصول نفیس محبوبیت زیادی دارند.
به خصوص اینکه تنوع محصولات ترمه بسیار زیاد است. جالب اینجاست که تولید این محصولات محدود به محصولات دکوری نیست.
یکی از محصولات پرفروش بازار یزد انواع کیف ترمه است که به عنوان یک محصول کاربردی با طراحی سنتی مشتریان فراوانی دارد. منسوجات سنتی یزد نیز به خاطر کارایی بسیار خوب، فروش بالایی دارند.
صنایع دستی یزد در تهران
خرید اینترنتی صنایع دستی یزد بهترین گزینه برای خرید صنایع دستی یزد در تهران و سایر شهرهای ایران است. به خصوص که بهترین صنایع دستی یزد ترمه و منسوجات سنتی است و هیچ نگرانی بابت ارسال آن توسط پست وجود ندارد.
تنها نکته مهم انتخاب یک فروشگاه اینترنتی معتبر است. برای این منظور کافی است یک فروشگاه معتبر صنایع دستی یا یکی از برندهای معتبر سوغات یزد را انتخاب کنید.
برندهای معتبر یزد مانند ترمه حسینی، ترمه هاشمی یا منسوجات ابراهیمی محصولات خود را به صورت اینترنتی نیز عرضه میکنند. اما محصول پرفروشی مانند ترمه در اغلب فروشگاههای صنایع دستی نیز عرضه میشود.
حتی بسیاری از این فروشگاهها انواع پک هدیه صنایع دستی با ترکیب ترمه یزد و مثلاً میناکاری یزد را نیز عرضه میکنند.
هدیه صنایع دستی یزد
برای خرید هدیه صنایع دستی، سوغات یزد و به خصوص ترمه یزد انتخاب بسیار مناسبی است. زیرا هرکس با هر سلیقه، زیبایی و ظرافت ترمه یزد را تحسین میکند.
تنوع طرح و نقش ترمه یزد هم آنقدر زیاد است که انتخاب محصول دلخواه کار دشواری نیست. به جز آن، خرید پک هدیه صنایع دستی بدون شک برای هر فرد و هر مناسبتی کارایی دارد.
در انواع پک هدیه صنایع دستی از کنار هم قرار دادن آثار متنوع از صنایع دستی اصفهان، یزد، شیراز و … هدیهای خاص و نفیس در یک بستهبندی شیک ارائه میشود.
منبع : بازار مینا BazareMina.ir