صنایع دستی ایلام چیست؟ معرفی صنایع دستی در ایلام سال ۱۴۰۴

صنایع دستی در ایلام

صنایع دستی ایلام چیست؟ اگر با لیست صنایع دستی ایلام آشنایی ندارید تعجب نکنید چرا که استان ایلام به عنوان کوچکترین و یکی از کهن ترین استان های کشور، کم لطفی های زیادی را دیده است.

برخی از محصولات صنایع دستی ایلام عبارتند از:

• گلیم نقش برجسته
• چیغ بافی
• گیوه بافی
• نمد مالی
• احرامی بافی
• جاجیم ‌بافی
• حصیربافی
• بافت سیاه ‌چادر
• معرق روی چوب
• سفال‌ گری
• عبا ‌بافی
• ساخت سه‌تار
• چیت بافی
• قالی بافی

این استان غربی کشورمان با مردمان کردنشین خود تنوع اقلیمی عالی و مناطق سرسبز زیادی دارد که مردمان و هنرمندان آن سهم زیادی در رشد و پیشرفت صنایع دستی ایران داشته اند.

سوغات و صنایع دستی ایلام تنوع بالایی دارند که از جمله بهترین سوغاتی های آن می توان به بژی برساق، روغن حیوانی، عسل کوهی، برنج عنبربو و غذاهای محلی آن اشاره کرد.

صنایع دستی ایلام

ما در این مطلب قصد داریم درباره صنایع دستی ایلام صحبت کنیم تا بتوانیم بخشی از زحمات هنرمندان این خطه را ارج نهاده باشیم و بهانه ای باشد برای حمایت هر چه بیشتر از صنایع دستی این منطقه تا به روزهای اوج و شکوه خود بازگردد. با ما همراه باشید.

بهترین صنایع دستی ایلام

استان ایلام یکی از مراکز مهم تولید صنایع دستی است و همیشه پیشرفت و تمدن این منطقه در دست سازه های مختلف زبانزد بوده است. نقطه قابل تأمل و ویژگی شاخص تمامی صنایع دستی استان ایلام این است

که هر یک از آنها براساس اعتقاد و فرهنگ بومی تزیین می شوند و همین عامل باعث شده تا با وجود نمونه های مشابه در سراسر کشور، کماکان شاخص و متمایز باقی بمانند. هدایای تبلیغاتی ایلام را می توان از بهترین صنایع دستی ایلام و بطور کلی محصولات دست ساز ایرانی برای سازمان ها و شرکت ها انتخاب نمود.

در ادامه به صنایع دستی و گردشگری استان ایلام اشاره می کنیم:

• قالی بافی

یکی از مهمترین صنایع دستی ایلام قالی بافی است که به طور خاص در شهرهای دره شهر و ایوان بافته می شوند. اکثریت قالی های ایلام ابریشمی هستند که یا تمام ابریشم و یا به شکل ترکیبی از کرک، ابریشم و پشم می بافند.

به همین دلیل مقاومت و ماندگاری بالا ویژگی های شاخص قالی های ایلام است. فرش های گل ابریشمی با رج بالای ۴۰ و در اندازه های ۱۵۰ در ۱۰۰ سانتیمتر و ۲۲۰ در ۱۴۰ سانتیمتر که همان قالیچه است، بخش عمده تولیدات قالی بافی ایلام است.

اوج هنر قالی بافی در تمامی نقاط کشور دوره صفویه بود که اکنون محصولات آن زمان در مشهورترین موزه های جهان نگهداری می شوند. یکی از معروف ترین صنایع دستی لوکس ایلام، همین قالی بافی است که جایگاه بسیار ارزشمندی دارد.

صنایع دستی ایلام

• گلیم بافی

اگرا از شما پرسیدند شاخص ترین صنایع دستی ایلام کدام است بدون شک بدانید که گلیم بافی است. با اینکه گلیم بافی در بسیاری از شهر و استان های ایران مثل اراک، کرمانشاه، تبریز و غیره انجام می شود اما وقتی صحبت از اصالت و منشأ صنایع دستی گلیم بافی است، ایلام را باید معرفی کنیم.

صنایع دستی ایلام گلیم بافی اولین بار در شهرستان شیروان چرداول شروع شد که پس از استقبال بسیار زیاد و کاربردهای گسترده به سایر شهرهای کشور گسترش پیدا کرد و حتی زمینه صادرات آن هم فراهم شد.

گلیم بافی نقش برجسته عمده تولیدات گلیم بافی ایلام است. زمینه گلیم ساده و نقوش آن گره کامل است و همین ویژگی باعث شده تا بعد از بافت، نقوش برجسته تری نسبت به زمینه پیدا کند. طرح های رایج گلیم بافی ایلام نیز گل فرنگ، طرح های هندسی و تصویری هستند.

• نمد مالی

استان ایلام، عشایر زیادی دارد به همین دلیل نمدمالی که مواد اولیه آن کلا از پشم است، از رونق بسیار خوبی برخوردار بوده و فروش بالایی هم دارد. در بین صنایع دستی ایلام قشقایی ها و عشایر، نمدمالی جایگاه ویژه ای دارد

اما برخلاف سایر شهرهایی که نمدمالی در آنها انجام می گیرد، این حرفه در تمامی طول سال فعال نیست. با توجه به اقلیم استان ایلام که بارندگی های زیاد مخصوصا در پاییز و زمستان و حتی بهار دارد

و بخش های شمالی آن کوهستانی است، نمدمالی به شکل فصلی انجام می شود.اگر قصد دارید صنایع دستی نمدمالی ایلام را از نزدیک ببینید، بهترین موقع سال، اول تابستان تا آذر ماه است که بستگی به میزان و شروع بارندگی ها و شرایط جوی دارد.

در نمدمالی، ابتدا الیاف در هم تنیده می شوند و سپس حلاجی کردن، لوله کردن و کوبیدن پشم ها را شروع می کنند. محصولات عمده نمدمالی ایلام شامل زیرانداز، کلاه و پالتو است که در زبان محلی به پالتوهای نمدی، کپنک می گویند.

نمدمالی به طور خاص از صنایع دستی ایلام آبدانان، ایوان و دهلران است.

• احرامی بافی

از جمله دستبافته های بومی استان ایلامی، احرامی بافی است که با ماسوره می بافند. در احرامی بافی، ماکو با الیاف نخی و خامه پشمی رنگرزی شده هم مواد اولیه هستند.

عمده شهرهایی که در استان ایلام به احرامی بافی مشغول هستند، ایوان و مهران است که در کنار خوزستان به خوبی می درخشند.در احرامی بافی یکی از مهمترین محصولات سجاده است.

با توجه به اینکه مهران شهر مرزی برای زائرین کربلا محسوب می گردد، ای دست بافته ها اهمیت بسیار بالایی دارند. احرامی بافی کلا بدون نقشه است و تمامی طرح و نقوش زاییده ذهن اساتید این حرفه است.

از جمله مهمترین طرح های احرامی بافی می توان به طرح لوزی، راه راه ساده، آجرکاری، پروانه، خشتی، عروسکی، کاجی و بوسه دو ماهی اشاره کرد.

دلیل اصلی اینکه به آن احرامی بافی می گویند، دست بافته های بدون طرح و نقش آن است که به عنوان پوشش احرام در مناسک حج استفاده می کنند

اما در گذر زمان انواع مختلفی از محصولات با این هنر ارزشمند و اصیل ایرانی پدید آمدند که از جمله آنها می توان به پادری، روفرشی، روتختی، رومبلی، دیوارکوب تزیینی، زیرانداز، سجاده کیف و مشابه آن اشاره کرد.

ابعاد احرامی های بافته شده عمدتا ۷۰ در ۱۱۰، ۹۰ در ۱۲۰ و یا ۱۵۰ در ۱۰۰ سانتیمتر هستند. رنگ های مورد استفاده هم سیاه و سفید هستند اما احرامی های رنگی مثل سبز، قرمز، نارنجی، زرد، آبی، بنفش و ارغوانی هم بافته می شوند.

صنایع دستی ایلام

• گیوه بافی

یکی از صنایع دستی ایلام گیوه بافی است که دلیل اصلی آن کوهستانی بودن بخش های شمالی و شمال شرقی این استان است. برای تولید گیوه ابتدا استاد تخت کش که معمولا زنان هستند، رویه گیوه را که به آن آجیده می گویند آماده می کنند

که مهمترین ابزار برای اینکار سوزن های جوالدوز هستند. سپس بافت کفی گیوه که عمدتا ترکیبی از پنبه و ابریشم است توسط مردان آماده می گردد. گاهی اوقات به رویه گیوه سریشم می زنند تا کشتزارها مثل مناطق غرب و جنوب غربی ایلام، آب به درون آن نفوذ نکند.

زیره پارچه گیوه هم «شیوه» نام دارد که مقاومت آن بسیار بالاست که به جلوگیری از تعریق پا در تابستان کمک می کند. در مرحله بعدی رویه گیوه به تخت گیوه توسط استاد گیوه دوز دوخته می شود.

تنوع رنگ گیوه ها کم است و عموما به رنگ آبی و قرمز و سفید، استخوانی یا سیاه بافته می شوند. از مهمترین شهرهای استان ایلام در زمینه گیوه بافی می توان به ایوان، مهران و ایلام اشاره کرد.

• سیاه چادر بافی

از صنایع دستی ایلام قدیم تا زمان کنونی، سیاه چادر بافی بین زنان عشایر مرسوم بوده و از موی بز استفاده می کرده اند و در زبان محلی، دوار می گویند.

مهمترین دلیل اینکه در ایلام از موی بز برای سیاه چادر بافی استفاده می کنند این است که در فصل گرما منبسط شده و امکان ورود هوای خنک را می دهد و در زمستان منقبض شده و های گرم داخل چادر را حفظ می کند ضمن اینکه از ورود آب و بارندگی هم جلوگیری خواهد کرد.

اگر بخواهیم دقیقتر در مورد سیاه چادر بافی که از صنایع دستی ایلام به شمار می رود صحبت کنیم باید بگوییم که سیاه چادر در واقع بخش بالایی یا سقف خانه عشایر یا همان آلاچیق است.

صنایع دستی سیاه چادر بافی نه تنها به مصرف عشایر این استان می رسد بلکه به عنوان یک کالای لوکس با جابجایی راحت به سایر شهرها نیز برده شده و استقبال بسیار خوبی از آن می کنند.

• چیت، چیخ یا چیغ بافی

از جمله صنایع دستی شهر ایلام، چیت یا چیغ بافی است که می توان گفت به موازات صنایع دستی سیاه چادر بافی انجام می گیرد. همانطور که گفتیم سیاه چادر همان سقف آلاچیق عشایر است بنابراین به بدنه هم نیاز دارند تا مثل حصار دورتادور آن را بگیرد.

به بدنه آلاچیق های عشایر، چیت یا چیغ می گویند که با الیاف گیاهی نی، موی بز و گاهی اوقات نخ پشمی رنگی می بافند. نقوشی که در چیت بافی یا چیغ بافی استفاده می کنند به فرم اشکال هندسی است.

نی ها به دلیل توخالی بودن، در آب و هوای بارانی منبسط شده و جلوی ورود آب و باران را می گیرند و در فصل گرما از هم باز می شوند هوای خنک وارد می شود.

یکی از نکات جالب چیت بافی صنایع دستی در ایلام این است که علاوه بر عشایر، در خانه های آپارتمانی به عنوان پارتیشن استفاده می کنند و شهرنشین ها به آن پاراوان می گویند.

مرغوب ترین نوع چیت بافی در ایلام بافته می شود. معروف ترین نمونه چیغ های ایلام در سردر نمایشگاه صنایع دستی کشور قرار گرفته که به علت ترکیب رنگ بی نظیر و کیفیت فوق العاده بالای آن همراه با نقوش اصیل و سنتی است.

صنایع دستی ایلام

• جاجیم بافی

از جمله صنایع دستی در ایلام باید به دست بافته های خشن و از جنس پشم های تابیده شده رنگی اشاره کرد که خاص منطقه ایلام است و کاربرد اصلی آن رختخواب پیچ در بین عشایر این منطقه است.

حتی برای ارزش گذاری مهمانان و تکریم آنها، جاجیم های پیچیده شده به دور رختخواب و لحاف را به عنوان پشتی استفاده می کنند. حتی در برخی عشایر به عنوان جهیزیه نوعروس، جاجیم هدیه می دهند.

تنوع رنگی جاجیم چه به عنوان رختخواب پیچ، پشتی یا هر نوع محصول دیگر، بسیار بالاست و همین باعث شده تا زینت بخش محیط زندگی باشد. هنر جاجیم بافی از جمله صنایع دستی ایلام آبدانان، ایلام و ایوان بوده است.

نقوش رایجی که در صنایع دستی جاجیم بافی ایلام استفاده می کنند شامل نقوش ابری، لت لتی یا بدون نقش، اشکیو گلی یا بلبلی و بویین زهراست.

رنگ های پر استفاده در جاجیم بافی شامل نارنجی، زرد، سیاه، سورمه ای، کرم و سبز آبی است. طول جاجیم از ۳۰ تا ۶۰ متر متغیر است و پهنای آن بین ۲۰ تا ۳۵۵ سانتیمتر است.

• سفالگری

سفالگری یکی از قدیمی ترین و اصیل ترین صنایع دستی کشورمان است که در بسیاری از نقاط کشور رواج داشته چرا که تنها ماده اولیه مقاوم و مناسب برای نگهداری آب و مواد بوده است.

سفالگری با اینکه از صنایع دستی بومی و اصیل ایلام نیست و منشأ آن را البرز مرکزی و کوهستان های بختیاری در حدود ۸ تا ۱۰ هزار سال قبل از میلاد مسیح می دانند

اما در کنار سفالگری میبد یزد، لالجین همدان، مند گناباد، روستای کلپورگان سیستان و بلوچستان، شهوار میناب، زنوز تبریز، قم، مازندران و گیلان، شهرضا، ساوه و سمنان خوش درخشیده است.

شهرهای مهم سفالگری ایلام، دره شهر و سرابله هستند. شما می توانید به عنوان صنایع دستی و سوغات ایلام، ظروف سفالی آن را خریداری کنید.

• عبابافی

عبابافی یکی از صنایع دستی جدید ایلام است که با الهام از عبابافی های کوهپایه اصفهان، نائین، مشهد و بوشهر در تعداد کمی کارگاه های خصوصی انجام می شود.

سابقه هنر عبابافی در ایران به بیش از ۵۰۰ سال می رسد. شهرستان مهران ایلام مرکز عبابافی این استان است. ماده اولیه عبابافی، پشم گوسفند یا شتر بوده و برای چله کشی از نخ های پنبه ای استفاده می کنند.

عبابافی ایلام برای مردان و زنان انجام می شود که به عبای زنانه، قتره گفته می شود و نسبت به عبای مردانه کوتاهتر است.

• قلمزنی

از دیگر صنایع دستی ایلام قلم زنی را می توان نام برد که در آن اساتید قلمزنی با ضربات محکم چکش به بدنه ظروف فلزی همراه با قلم های مخصوص، طرح و نقوش سنتی پدید می آورند.

معمولا جنس زیر ساخت از مس یا نقره است و در انواع مختلف مشبک، ساده، برجسته یا سه بعدی، نیمه برجسته و شبکه ای است. طرح و نقوش معمولا الهام گرفته از حیوانات و گیاهان مختلف است اما به شکل سفارشی، چهره اشخاص هم حک می شوند.

صنایع دستی ایلام ظروف قلمزنی شده بسیار مرغوب و درجه یکی دارد که به دلیل طول عمر بسیار بالا و حفظ کیفیت تا ده ها سال، به عنوان سوغاتی و تزیین منزل خریداری می شود.

ظروف قلمزنی ایلام به عنوان هدایای تبلیغاتی صنایع دستی نیز سفارش داده می شوند که پتانسیل بالای آنها را نشان می دهد.

• گلابتون دوزی

از صنایع دستی ایلام گلابتون دوزی است که در کنار گلابتون دوزی هرمزگان، شوش، مرکزی و اصفهان شهرت زیادی دارد. گلابتون دوزی از زمان هخامنشیان تا به الان انجام می شده

و امروزه به فرم لباس و وسایل تزییناتی در بین مردم کشور و توریست های خارجی به فروش می رسد. البته نوع دیگری از گلابتون دوزی هم برای نصب روبان، منجوق، پولک، قیطان و یراق استفاده می شود.

به گلابتون دوزی، کم دوزی، گلدوزی، برودری دوزی، کمان دوزی یا گل دوزی هم می گویند که بیشتر مخصوص بانوان است که در آن به کمک نخ های طلایی با ظرافت بسیار بالا بافته می شوند به همین دلیل به زردوزی هم شهرت دارد.

نقوش رایج گلابتون دوزی ایلام شامل برگ مو، ترنج، محرابی، گل اسلیمی، گل ختایی، بازوبندی، بته روحی، محرماتی یا ستونی، بته جقه ای، سروچه، انواع گل، تصاویر افراد و پیچک هستند.

• کرتله بافی

کرتله صنایع دستی ایلام است که از نمونه های بسیار قدیمی و شاخص این منطقه است که زیبایی بی حد و اندازه آن شما را ترغیب خواهد کرد که حتما از آنها خریداری کنید.

کرتله بافی از صنایع دستی معروف ایلام است که به سبدهای در دار مخصوص نگهداری نان و ظروف محلی و بسیار ظریف می گویند.کرتله بافی از لیف و برگ درختان خرما به شکل رشته های هم اندازه است که زنان با دقت و ظرافت هر چه تمامتر تولید می کنند.

اگر این سبدهای زیبا به درستی نگهداری شوند تا بیش از ۱۰ سال عمر خواهند کرد. کرتله ها بعد از بافته شدن با لایه ای از چلوار سفید به دورتادور و کف آن مقاوم سازی می شوند تا در برابر نفوذ حشرات و آلودگی های قارچی نان را محافظت کنند.

• ظروف مسی

ساخت ظروف مسی در استان ایلام نیز سابقه طولانی دارد هر چند به اندازه مسگری در اصفهان، زنجان و کرمان سابقه زیادی ندارد. به دلیل استفاده زیاد از ظروف مسی در زندگی روزمره و عادت مردم این منطقه به ظروف سنتی برای حفظ سلامتی خود، کارگاه های مسگری هنوز هم در ایلام فعالیت دارند.

صنایع دستی ایلام ظروف مسی مرغوبی دارد که با استفاده و نگهداری صحیح تا سالیان طولانی کیفیت خود را حفظ خواهند کرد.

مهمترین شهر ایلام، آبدانان است که با فعالیت ۱۱ شاخه از صنایع دستی از جمله چرم بافی، نمدمالی، جاجیم بافی، گلیم بافی، چیت بافی، قلاب بافی، ریسندگی، زیورآلات، معرق و غیره توانسته نقش مهمی در صنایع دستی ایران ایفا کند.

در آبدانان ایلام ۹۰ پروانه تولید انفرادی، ۲ پروانه تولید کارگاهی و ۱۲۹ کارت شناسایی اساتید و هنرمندان صنایع دستی صادر شده که نشان دهنده محبوبیت و اهمیت بسیار زیاد صنایع دستی ایلام در بین مردم محلی است.

خرید صنایع دستی ایلام

صنایع دستی ایلام در نمونه های محلی و اصیل و البته نمونه های رایج در سایر شهرها تولید می شوند که تهیه آنها به عنوان سوغاتی یا وسیله تزییناتی منزل، هدایای تبلیغاتی یا کادو نفیس دشوار است.

فروشگاه صنایع دستی اصفهان با فروش صنایع دستی ایلام این امکان را فراهم کرده تا بتوانید برخی از محصولات هنرمندان ایلامی مثل ظروف مسی و قلم زنی را با قیمت مناسب خریداری کرده و در اسرع وقت درب منزل تحویل بگیرید.

فروشگاه صنایع دستی اصفهان به رضایت مشتریان خود اهمیت زیادی می دهد به همین دلیل برای شما عزیزان ضمانت و گارانتی اصالت و کیفیت بالای محصولات را در نظر گرفته است. شما می توانید ضمن خرید قیمت مناسب محصولات از راهنمایی و مشاوره هم بهره مند شوید.

فروش صنایع دستی ایلام

اگر به شهر ایلام سفر می کنید می توانید از طریق بازارچه صنایع دستی ایلام که بازارچه ای دائمی است محصولات مدنظر خود را مستقیما از تولیدکنندگان خریداری کنید. البته باید بتوانید جنس های مرغوب را از نامرغوب تشخیص دهید.

این بازارچه صنایع دستی ایلام دارای ۳۳ غرفه است که انواع صنایع ایلام از جمله گلیم، سفال، جاجیم، چیت بافی و غیره عرضه می شوند.

این غرفه ها در کنار ۱۲۰ کارگاه تولیدی با ۱۰ هزار صنعتگر فعال نویدبخش بازگشت صنایع دستی ایلام به دوران اوج است تا بتواند صادرات محصولات خود را از سر بگیرد.

قیمت صنایع دستی ایلام

قیمت صنایع دستی ایلام بسته به نوع و مدل ساخت و طرح های سفارشی متفاوت است. برخی از این محصولات توسط عشایر و مردم محلی تولید شده و به فروش می رسند که بسته به درجه مرغوبیت و کیفیت قیمت های متفاوتی دارند.

برخی محصولات صنایع دستی ایلام مثل ظروف مسی و قلمزنی در فروشگاه صنایع دستی اصفهان نیز به فروش می رسند که بهترین قیمت را همراه با تخفیف ویژه در خرید عمده در نظر گرفته ایم.

شما می توانید محصولات مدنظر خود را به شکل ساده یا هدایای تبلیغاتی سازمانی با بسته بندی و خدمات ویژه تهیه نمایید. این مرکز به عنوان معتبرترین فروشگاه صنایع دستی ایلام در کشور فعالیت می کند و آماده خدمات رسانی به شما علاقه مندان گرامی است.

منبع : بازار مینا  BazareMina.ir