گلیم بافی در ایران هنری اصیل و ماندگار

هنر گلیم بافی

گلیم بافی در ایران هنری اصیل و مردمی بشمار می رود. گلیم بافی در ایران از جمله محصولات صنایع دستی ارزان و کاربردی است که در بین مردم کشورمان از جایگاه خاصی برخوردار می باشد.هنر گلیم بافی بیشتر در روستا ها توسط دستان هنرمندان خانم ها انجام می شود.

استفاده از زنگ های مختلف و طرح های ساده که الهام گرفته از محیط پیرامون آنهاست, حس سادگی و صمیمیت بیشتری به گلیم های بافته شده می دهد.معمولا در روستا بهترین ابزار و وسایل کار گلیم بافی یافت می شود.

آموزش گلیم بافی نسل به نسل توسط مادران هنرمند به دخترانشان یاد داده می شود. البته یادآور می شویم در برخی مناطق هنر گلیم بافی در ایران بصورت تجاری توسط آقایان نیز انجام می گردد. اگر به این هنر علاقه دارید و می خواهید بدانید گلیم بافی چیست ؟ ,تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

تماس با واحد فروش: ۰۹۰۱۹۲۷۷۵۱۲

گلیم بافی در ایران

هنری به سادگی و صمیمیت زنان روستایی

تاریخچه گلیم بافی با سالیان قبل می رسد که در هر منطقه ایی متفاوت است.گلیم دستبافت پشمی از مواد اولیه ایی بافته وهمیشه در دسترس بوده است. گلیم بافی ساده در ابتدا معمولا برای رفع نیازهای هر خانواده انجام و پس از آن برای فروش تهیه شده است.

اگر این سوال برای شما بوجود آمده که گلیم از کجا بخرم؟ به شما فروشگاه صنایع دستی اصفهان را پیشنهاد خواهیم کرد. زیرانداز های جاجیم و گلیم حس سنتی بودن و اصالت ایرانی به خانه های شیک شما خواهد داد.

تاریخچه گلیم بافی در ایران

گلیم بافی در ایران همانطور که می دانید دارای سابقه تاریخی و اهمیت زیادی می‌باشد از این رو گلیم، جزیی از فرهنگ ایرانی اصیل به شمار می‌آید. گلیم بافی در ایران دارای انواع مختلفی است که به کمک ابزار و وسایل خاصی بافته می‌شود و از زیبایی خیره کننده ای برخوردار است.

به طوری که امروزه در اکثر خانه‌های ایرانی از گلیم برای شخصیت بخشیدن به خانه و افزایش جلوه دکوراسیون استفاده می‌کنند.به همین دلیل در این جا قصد ما بر این است تا اطلاعات مفیدی در مورد گلیم بافی به شما ارائه دهیم تا با این هنر زیبای ایرانی بیشتر آشنا شوید.

گلیم بافی چیست؟

از آثار تاریخی به دست آمده می‌توان فهمید که سابقه گلیم بافی در ایران تقریبا به ۶۰۰۰ سال قبل از میلاد بر می گردد که این سابقه در مقایسه با بافت پارچه دست بافت بسیار قدیمی تر است.رفته رفته با گذر زمان روش‌های بافت آن دستخوش تحولاتی قرار گرفته است

به طوری که امروزه برای بافت از ابزار و وسایل به روزتر در مقایسه با گذشته استفاده می‌کنند، همچنین روش‌های بافت نیز متفاوت گشته است و روش‌های جدید و متنوعی برای بافت گلیم به وجود آمده است که آنها را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

هنر گلیم بافی
بهتر است قبل از بررسی روش‌های گلیم بافی به بررسی انواع گلیم‌های موجود بپردازیم ، انواع گلیم‌ها به شرح زیر می‌باشد:

• گلیم با بافت ساده: در این نوع گلیم نیازی به نقشه از قبل تهیه شده نیست و کلاسیک ترین مدل بافت گلیم به شمار می‌آید به این صورت که می‌بایست پودها را به طور یک در میان از بین تار یا همان چله رد نمود تا گلیم بافته شود. علاوه بر آن گلیم بافته شده به این روش یک رو می‌باشد و برای بافت آن زمان کمی مورد نیاز است.
• مدل برجسته: این نوع گلیم بسیار شبیه به قالی دستبافت است زیرا در هنگام بافت آن از روی نقشه گره زده می‌شود و در پایان پرزهای موجود به وسیله قیچی کوتاه می‌گردد تا در آخر گلیم برجسته بافته شود. میزان زیبایی این مدل از مدل قبلی بیشتر است و به مدت زمان بیشتری برای بافت نیاز دارد.
• گلیم ورنی: گلیم ورنی یکی از سبک‌های خاص گلیم بافی در ایران است که به یک ذهن خلاق نیاز دارد؛ زیرا مانند مدل بافت ساده از روی نقشه بافته نمی‌شود و بافنده از طرح‌های ذهنی خود برای بافتن الهام می‌گیرد. به همین خاطر است که گلیم‌های بافته شده در هر منطقه از ایران دارای طرح و مدل‌های مخصوص به خود هستند، همچنین باید بگوییم که گلیم ورنی بدون پرز و به صورت یک رو بافته می‌شود.

گلیم بافی در ایران

آموزش گلیم بافی در ایران

به طور کلی می‌توان دو روش را برای گلیم بافی در ایران در زیر مورد اشاره قرار داد:

• روش پودگذاری: این روش ساده ترین شیوه برای بافت گلیم است زیرا تنها به کمک نخ چله یا همان تار و پود می‌توان به راحتی گلیم مورد نظر خود را بافت. بهتر است از پودهای رنگی برای جلوه بیشتر در گلیم استفاده شود. همچنین گلیم بافته شده به این روش به صورت بسیار صاف و بدون برآمدگی خواهد بود که از هر دو طرف زیبایی مخصوص به خود را خواهد داشت.
• روش پودپیچی: این روش نسبت به روش قبلی کمی پیچیده تر است؛ زیرا در این شیوه از تار، پود و همچنین یک پود نازک دیگر نیز کمک گرفته می‌شود. این پود نازک را به حالت پیچی از میان تار یا همان نخ چله عبور می‌دهند. بعد از آن می‌بایست پود دیگر را نیز از تار عبور داده و به وسیله شانه، انسجام لازم را در بین آنها ایجاد کنند.

به همین خاطر این شیوه بسیار به شیوه قالی بافی شباهت دارد. جالب است بدانید که به این شیوه گلیم بافی، “سوماک” نیز می‌گویند. علاوه بر این در برخی مواقع برای زیبایی بیشتر، روی گلیم را سوزن دوزی می‌کنند که این موضوع موجب شده این نوع گلیم را گلیم سوزنی نیز بدانند.

گلیم ایرانی

با این که به نظر روش بافت گلیم، آسان و ساده است، باید بگوییم که این کار به مهارت و تجربه بالایی نیاز دارد و حتما باید توسط افراد ماهر در این حوزه بافته شود.در مناطقی از ایران، گلیم بافی بسیار مرسوم است

و گلیم‌های بافته شده آنها نه تنها در کشور بلکه در سایر کشورهای دیگر نیز شهرت جهانی دارد برای نمونه می‌شود به گلیم‌های استان کرمان، بلوچ، سنندج و… اشاره کرد.گلیم بافی در ایران الهام گرفته از تاریخ و فرهنگ کشور عزیزمان می باشد.

برای گلیم بافی می‌بایست ابتدا یک سری ابزار و وسایل مخصوص برای انجام این کار را تهیه نمود تا بتوان به راحتی به بافت گلیم مشغول شد. به همین خاطر بهتر است در این قسمت با ابزار و وسایل آشنا شوید و کاربرد هر یک را بدانید.

ابزار و وسایل کار گلیم بافی

• دار گلیم: مهم ترین و اصلی ترین وسیله مورد نیاز بافت گلیم تهیه دار آن است. اگر این وسیله نباشد بافتن گلیم کاری غیر ممکن خواهد شد. نحوه ساخت آن بسیار راحت است. در صورت آگاهی از اصول ساخت می‌توانید آن را بسازید و یا به طور آماده تهیه کنید. “دار”، به چهارچوبی گفته می‌شود که گلیم بر روی آن بافته شده و در انتهای کار از روی آن برداشته می‌شود.

دار گلیم دارای دو نوع مختلف عمودی و افقی می‌باشد که بایستی بر اساس اندازه و طرح گلیم مورد نظر یکی را به دلخواه انتخاب کنید.مناطق عشایری ایران بیشتر از دارهای افقی برای گلیم بافی استفاده می‌کنند. زیرا این نوع دارها برای آنها قابلیت حمل آسان تری را دارد؛ اما در برخی از عشایر نیز مانند عشایر ناحیه آذربایجان شرقی بر خلاف عشایر دیگر، دار عمودی را انتخاب می‌کنند.

• دفتین: برای آنکه بتوانند میان تار و پود انسجام قابل قبولی را به وجود آورید، نیازمند استفاده از دفتین هستید. نحوه استفاده آن به این گونه است که باید بعد از هر بار رد کردن پود با ضربه وارد کردن به آن به وسیله دفتین، انسجام میان آنها را بیشتر نمایید. دفتین معمولاً از آهن ساخته شده و دارای ۷ الی ۱۰ تیغه آهنی نازک نیز می‌باشد. این ویژگی باعث می‌شود تا عمل تراکم بخشی به بهترین نحوه ممکن انجام گردد.
• قیچی مخصوص: قیچی مخصوص گلیم بافی تا حدودی مکانیزمی شبیه به قیچی عادی و معمولی دارد اما از عمده ترین تفاوت میان آنها می‌شود به باز و بسته شدن آن در حول محور خاصی اشاره کرد. از قیچی برای بافت گلیم‌های برجسته کمک گرفته می‌شود. زیرا همانطور که در بالا توضیح دادیم این نوع گلیم همانند قالی دستبافت نیاز به استفاده از قیچی دارد.

گلیم دستبافت

گلیم دستبافت از بهترین محصولات برای تزئین منزل و استفاده کاربردی می باشد. پیشنهاد می‌شود که ابزار مورد نظر گلیم بافی را حتماً از مراکز معتبر تهیه کنید و از کیفیت آنها مطمئن شوید. زیرا برای مثال اگر دفتین شما بی کیفیت باشد،

نمی‌تواند به انسجام بخشی میان تار و پود گلیم شما کمک نماید؛ بنابراین به این موارد توجه داشته باشید.به طور معمول برای گلیم بافی در ایران از موی بز و پشم گوسفند استفاده می‌شود. اما در برخی مناطق نیز دیده شده که گاهی پشم شتر نیز به کار رفته است.

گلیم بافی در ایران

امروزه این مواد تا حدودی تغییر کرده و از مواد اولیه دیگری نیز در بافت گلیم استفاده می ‌شود که چند نمونه از آنها را نام خواهیم برد:

• الیاف گیاهی: الیاف طبیعی مانند پنبه یکی از بهترین جایگزین‌های مو و پشم گوسفندان خواهد بود که استفاده از آن به گلیم ظرافت و همچنین زیبایی بیشتری خواهد داد. همانطور که می دانید پنبه، ظریف تر از نخ‌ های طبیعی دیگر مانند پشم گوسفند است.
• الیاف مصنوعی: در برخی موارد از الیاف مصنوعی نیز برای گلیم بافی در ایران استفاده می‌شود که البته این مورد به ندرت اتفاق می افتد؛ چون بافت گلیم، یک کار سنتی است و می بایست با الیاف طبیعی این کار انجام شود.

اگر می‌خواهید گلیم بخرید و یا کار گلیم بافی را شروع کنید بهتر است به انتخاب الیاف مورد نیاز خود توجه داشته باشید. استفاده از هر کدام در انتها بر روی نتیجه کار تاثیر بسیار زیادی خواهد داشت.اگر به گلیم بافی مشغول هستید باید همواره نکاتی را برای بهتر شدن کار خود در نظر داشته باشید.

نکات مهم در بافت گلیم به صورت زیر است:

• جلوگیری از ریش شدن چله: اگر کار با دفتین را به طور صحیح آموزش نبینید ممکن است باعث ریش شدن چله شوید. علاوه بر آن عوامل دیگری مانند خراب شدن تیغه دفتین و… نیز می‌تواند باعث ایجاد این مشکل گردد.
• دقت زیاد در هنگام پودگذاری: اگر عمل پودگذاری به درستی انجام نشود باعث ایجاد مشکلاتی مانند نخ نما شدن گلیم خواهد شد.
• استفاده از نقشه : در گذشته بافندگان از طرح‌های ذهنی خود برای گلیم بافی در ایران الهام می‌گرفتند اما این کار باعث افزایش خطا در بافت خواهد شد. به همین خاطر بهتر است یک نقشه برای گلیم بافی تهیه کنید.

حال که قدمت ۶۰۰۰ ساله گلیم بافی آشنا شدید و انواع مختلف آن را شناختید، اگر قصد دارید بافت گلیم را شروع کنید ابتدا قبل از اقدام نمودن به هر کاری بهتر است آموزش‌های لازم در این زمینه را دریافت کنید.

همچنین اگر تمایل به خرید گلیم بافی در ایران با طرح دلخواه خود را دارید می‌توانید بافت آن را به راحتی به صورت اینترنتی سفارش دهید. انواع صنایع دستی ایران برای زیباسازی و استفاده در زندگی روزمره طراحی و ساخته شده اند.

منبع : بازار مینا  BazareMina.ir