کاشی مشبک و بناهای ایرانی

هنر کاشی کاری

کاشی مشبک یا کاشی کاری مشبک یکی از هنرهای تجسمی و قدیمی ایران است. کاشی کاری، قدمتی دیرینه دارد. هنر کاشی کاری از ایران باستان حتی قبل از اسلام رواج داشته است. پس از آن که اسلام به ایران راه پیدا کرد، معماری اسلامی در بسیاری از بناهای تاریخی ایران اجرا شد و بنابراین کاشی کاری مشبک و هنر کاشی کاری لعاب کاری، جزئی جدایی ناپذیر از این صنعت قرار گرفتند. کاشی مشبک در کنار آجر برای نمای ساختمان ها به ویژه ساختمان های قدیمی بسیار استفاده شده است. امروزه این صنعت، دستخوش تغییرات زیادی شده به اندازه ‌ای که فرایند تولید کاشی به صورت صنعتی دنبال می‌شود. کاشی های تزئینی در رنگ ها و مدل های مختلف برای نمای ساختمان و طراحی دکوراسیون داخلی به کار می روند.

کاشی کاری را می توان تلفیقی از هنر و صنعت دانست. معماران حرفه ای در دنیای پر رقابت امروزی سعی می کنند طرح های خلاقانه خود را با استفاده از کاشی مشبک، آجر و مصالح مدرن به مرحله اجرا در آورند. به طور کلی، آثار کاشی مشبک را در مسجد و بناهای تاریخی و باستانی بسیار مشاهده می کنید. جالب است بدانید که کاشی کاری، دسته ‌بندی ‌های مختلفی دارد. کاشی کاری یکی از هنرهای تجسمی است و بنابراین با ذوق و مهارت هنرمند در ارتباط می باشد. شاید بتوان کاشی کاری هفت رنگ را در گروه کاشی مشبک به مرحله اجرا درآورد. کاشی های هفت رنگ، زیباترین طرح ها و نقش ها را دارند.

مطالعات تاریخی همچنین نشان داده اند که استفاده از هنر کاشی مشبک برای ساختمان برخی حمام‌های تاریخی یا مدارس در قدیم هم به کار می رفته است. در هر صورت، کاشی کاری مشبک جنبه تزئینی داشته و با رنگ های مختلف آراسته میشده است. جالب آن است که بدانید کاشی مشبک در برخی از کتیبه های تاریخی هم دیده شده است. برخی از قطعات کاشی به جا مانده از هزاران سال پیش نشان می‌دهند که این هنر، قدمتی دیرینه دارد. کاشی کاری هایی که مربوط به دوران سلجوقیان می باشد یا آثار کاشی مربوط به دوره ایلخانیان، این ادعا را ثابت می‌کنند.

صنعت کاشی کاری، به خصوص کاشی مشبک در طول دوران تاریخ به سرعت متحول شد. مخصوصاً زمانی که کاشی کاری سنتی ایران از نظر کاربرد، رواج پیدا کرد، صنعتگران به دنبال راه هایی بودند که بتوانند سرعت تولید کاشی ها را افزایش دهند. ورود ماشین آلات کاشی سازی و کوره های پیشرفته برای تولید کاشی، این امتیاز را فراهم کرد. کاشی کاری سنتی ایران با ورود ماشین آلات صنعتی به تدریج کمرنگ تر شد. امروزه شاهد آن هستیم که کاشی مشبک به صورت صنعتی و با ماشین آلات و کوره های پیشرفته تولید می شود. انواع کاشی ها با رنگ و لعاب با کیفیت تولید می شوند، سطح براقی دارند و در برابر عوامل بیرونی مقاوم هستند.

از معروف ترین آثار تاریخی ایران که با کاشی مشبک ساخته شده شامل بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی و مسجد شیخ لطف الله در اصفهان می باشد. طرح و نقش هایی که با کاشی کاری مشبک ایجاد می شوند، از نظر رنگ متنوع است اما درصد زیادی از رنگ ها همان آبی فیروزه ای، آبی روشن و آبی تیره هستند. از رنگ های زرد، مشکی، سفید، نارنجی، قهوه ای و سبز هم گاهی در کاشی کاری مشبک استفاده می شود.اگر بخواهیم در مورد طرح و نقش های کاشی مشبک صحبت کنیم باید بگوییم که دنیای بی نظیر، متنوع و هیجان انگیزی روبه روی شما قرار دارد. آثار هنر کاشی کاری، مسحور کننده و مجذوب کننده هستند. کاشی ها به رنگ های مختلف رنگ آمیزی می شوند. شما می توانید طیف رنگی آبی آرامش بخش را در کاشی کاری مشبک طراحی کنید.

انتخاب رنگ یا طرح روی کاشی ها به این بستگی دارد که چه مدل هایی را می‌خواهید به مرحله اجرا درآورید. اگر طراح هستید یا به هنر کاشی کاری علاقه دارید بهتر است ایده ها یا سبک های مختلف کاشی کاری را که قبلاً اجرا شده بررسی کنید. تنها در این صورت است که طرح و نقش خلاقانه ای را به وجود خواهید آورد. به طور کلی طرح هایی که برای کاشی مشبک اجرا می‌شود برگرفته از شکل های هندسی است. چهار ضلعی ها، پنج ضلعی ها، شش ضلعی ها و سه ضلعی ها در رتبه اول اهمیت در این طراحی محسوب می شوند. در هنر کاشی کاری به طور کلی از آیات قرآنی و عبارت های مقدس هم استفاده می شود. برای کاشی کاری مشبک معمولاً نوشتن آیات قرآنی به صورت مشبک انجام نمی گیرد.

هنر کاشی کاری به ویژه کاشی مشبک را میتوان یک هنر کاربردی و تزئینی منحصر به فرد دانست. هنرهای تجسمی که رنگ و لعاب زیبایی دارند با احساسات و عواطف مخاطب درگیر هستند. راه اندازی کارگاه هنر کاشی کاری مشبک کمک می کند این هنر اصیل، همیشه زنده باقی بماند. کاشی کاری از نسل های گذشته تا به امروز منتقل شده است بنابراین می‌توان انتظار داشت برای ساخت ساختمان های مدرن تر با الهام از هنرهای سنتی، نیاز باشد که از کاشی کاری استفاده گردد.با راه اندازی کارگاه هنر کاشی مشبک می توان نیاز مصالح کاشی به ویژه کاشی های تزئینی را  تامین کرد. کاشی کاری مشبک از طرفی برای ترمیم و مرمت آثار باستانی هم کاربرد دارد. وقتی کارگاه کاشی کاری راه می‌اندازید، مراجعین شما در گروه طراحان دکوراسیون داخلی و کارشناسان مرمت مساجد تاریخی قرار می گیرند.

خرید و فروش کاشی مشبک

افرادی که در کارگاه کاشی مشبک کار می کنند باید مهارت و دانش تخصصی در این زمینه داشته باشند. تولید کاشی به روش سنتی و صنعتی نیاز به تجربه دارد. کار کردن با مصالح اولیه تولید کاشی از عهده افراد معمولی خارج است. کاشی های مرغوب و بادوام با ظاهری زیبا به پشتوانه تجربه، مهارت، هنر و خلاقیت تولید خواهند شد. این کارگاه ها درآمدزایی خوبی دارند و اگر طرح های جذاب تولید شود، پتانسیل صادرات هم خواهد داشت.خرید و فروش کاشی مشبک معمولاً از طریق کارگاه های تولیدی و کارخانه های کاشی سازی انجام می گیرد. بسته به سفارش مشتری، انواع کاشی ها تولید می شوند. اگر موارد خاصی برای نصب کاشی در نظر گرفته شود، تولید کاشی در کارخانه به صورت سفارشی سازی خواهد بود. طرح و نقش های کاشی کاری مشبک برای تزئینات داخلی و تزئینات نمای ساختمان بر اساس طرح و نقشه قبلی اجرا می شود. اگر در حوزه طراحی دکوراسیون نیاز به کاشی کاری مشبک داشتید، حتماً در مورد سبک مدل یا طرح و رنگ با تولیدکننده مشورت کنید.