پارچه ترمه اصل را از کجا بخریم؟

پارچه ترمه اصفهان

جاذبه های دیدنی کشور رنگارنگ ایران تنها به بناهای تاریخی و مذهبی منتهی نمی شود. هر شهر و حتی روستای این سررزمین پهناور زیبایی های بی نظیری دارد. هر گوشه از ایران دارای فرهنگ و آداب مخصوص به خود است که البته در همه این فرهنگ ها هماهنگی و اصالت ایرانی به چشم می خورد.

برای آشنایی و درک بخشی از فرهنگ و جذابیت های سرزمین عزیزمان می توانید به سراغ خوراکی های خوشمزه و محلی که در هر شهر وجود دارد و مخصوص آن خطه است مراجعه کنید. با مزه کردن این خوراکی های محلی می توانید به طعم های جدیدی دست یابید.

همچنین علاه بر خوراکی ها و غذاهای محلی لباس های محلی نیز یکی دیگر از جاذبه های گوشه گوشه ایران است. هر منطقه لباس مخصوص به خود دارد که رنگ ها و پارچه های زیبا و بسیار چشم نوازی دارند.

علاوه بر همه این ها سوغاتی ها و صنایع دستی نیز یکی دیگر از جاذبه های دوست داشتنی و پر طرفدار در ایران است که خود دنیای عظیمی از نقش و طرح و فرهنگ است.

پارچه ترمه یکی از زیباترین محصولات صنایع دستی ایران است. خرید پارچه ترمه به شکل سنتی برای مردم ایرانی در آمده که در بیشتر خانواده های ایرانی مشاهده می شود. امروزه فروش ترمه از طریق فروشگاه های صنایع دستی شهر یا خرید اینترنتی پارچه ترمه از فروشگاه های معتبر آنلاین امکان پذیر است. قیمت ترمه نسبت به برخی پارچه های خارجی بسیار مناسب است.

تماس با واحد فروش: ۰۹۰۱۹۲۷۷۵۱۲

پارچه ترمه اصل

پارچه ترمه از کجا بخرم؟

در این مطلب شما را با یکی از بهترین صنایع دستی زیبا و معروف که شهرت جهانی دارد آشنا می کنیم. ترمه پارچه ای با ارزش است که جنس ، طرح و رنگ های جذاب آن باعث شده تا علاقه مندان بسیاری را به خود جذب کند. مردم بسیاری از سرتا سر دنیا مجذوب این پارچه خوش نقش و نگار هستند و از آن در زیباتر کردن منازل خود استفاده میکنند.

با ما همراه باشید تا با روش با فرآیند ساخت و تولید این پارچه زیبا آشنا شوید: در این مطلب تاریخچه ترمه بافی در ایران و در یزد به طور کامل بیان شده است همچنین انواع مختلف پارچه ترمه و طرح های مختلف بکار رفته در ترمه، روش بافت ترمه، مواد لازم و فضایی که برای بافت ترمه لازم است همه و همه در این مطلب به طور کامل و مفصل توضیح داده شده است.

پارچه ترمه یزد از شناخته شده ترین پارچه ها در سراسر دنیاست. علاه بر آن روش نگهداری از پارچه ترمه و معیار سنجش ارزش ترمه نیز توضیح داده شده است. امیدواریم که مطالب گفته شده برای شما مفید باشند.ترمه نوعی پارچه ارزشمند ایرانی است که دارای الیاف خیلی نرم و لطیفی است. ترمه ها در رنگ ها و طرح های مختلفی وجود دارند.

اما اکثر مردم پارچه ترمه را با طرح بته جقه می شناسند. همانگونه که می دانید پارچه ترمه یزد بسیار معروف و مشهور است. و دلیل این شهرت نیز کیفیت بی نظیر ترمه یزد است که آن را از سایر ترمه ها مجزا می کند ولی ترمه در شهر های دیگر ایران نیز تولید می شود.

پارچه ترمه ایرانی

مواد اولیه تشیل دخنده پارچه ترمه معمولا پشم، کرک یا ابریشم است. طرح های بسیاری برای ساخت این پارچه استفاده می شود. اگر به پشت پارچه ترمه نگاهی کنید می بینید که در قسمت پشتی پود متراکم است و به شکل آزاد قرار گرفته است. اما روی پارچه کاملا صاف و یکدست است. خرید ترمه در تهران و سایر شهرهای کشور بصورت آنلاین امکان پذیر است.

دهخدا در لغت نامه خود در رابطه با این پارچه گران بها این گونه آورده است که :
” ترمه پارچه ای است نفیس که از کرک بافند و یا پارچه ابریشمی که قسمتی از شال است و رنگ های متعدد و گل و بوته دارد” بعضی از افراد هم معتقد اند که ترمه یک واژه هندی است. و آن را اینگونه معنی کرده اند : درخت سروی که در برابر عظمت و بزرگی باری تعالی سر خم کرده و افتادگی دارد.

در گذشته بیشتر افراد مرفه جامعه به ترمع دسترسی داشتند واز آن برای ساخت لباس های فاخر واشرافی، جانماز، پرده و خلعت های خود استفاده می کردند. اما امروزه این پارچه نفیس بیشتر در مصارفی همچون: پشتی، رومیزی و مبلمان استفاده می شود. ترمه هایی که در گذشته تولید می شدند محصول دست هنرمندان این صنعت بودند و انگشت باف نام داشتند.

اما هم اکنون فرآیند تولید این پارچه به صورت نیمه دستی صورت می گیرد و تمام انواع مختلف ترمه را با همین نام می شناسند. پارچه ترمه یزد از معروف ترین پارچه های ترمه ایرانی محسوب می شود.مردم یزد ارزش زیادی برای ترمه قائل هستند. یزدی ها پارچه ترمه را در جهیزه دخترانشان قرارمی دهند.

و آن را نوعی پشتوانه مالی می دانند. همچنین در ایام سوگواری محرم، علم های دسته های عزاداری یزد با پارچه های ترمه آراسته می شوند. ترمه ها تا پایان ایام سوگواری امام حسین بر روی علم ها باقی می مانند و جدا نمی شوند. فروش ترمه در تهران بسادگی چند کلیک از طریق اینترنت قابل انجام است.

یکی از کالا های مهمی که در مسیر راه ابریشم خرید و فروش می شود پارچه و منسوجات پارچه ای است. همانطور که می دانید مسیر عبور راه ابریشم از کنار کویر مرکزی است و شهر یزد نیز در همین مسیر قرار دارد به همین سبب نیز خرید و فروش پارچه های ترمه رونق خوبی داشت.اختلاف نظر درباره خواستگاه ترمه زیاد است.

ترمه یزد

پارچه ترمه ارزان

برخی از محققان خواستگاه ترمه را ایران می دانند اما برخی دیگر معتقد اند که پارچه ترمه برای اولین بار در کشمی ر ساخته شده است و از آنجا به ایران آمده است.به دلیل اینکه تاریخچه ترمه قبل از سال ۹۰۰ هجری قمری مشخص نیست. ترمه هم مانند پارچه های سنتی دیگر تاریخچه دقیقی ندارد.

آنچه از تاریخچه و قدمت پارچه ترمه در دست است مربوط به دوره صفوی می باشد. از اطلاعاتی که از متن یک سنگ نوشته قدیمی در دهلیز بدست آمده است. قیمت ترمه اصفهان ارزان و قابل سفارش از سراسر کشور است.شغل مردم یزد از قرن ها پیش بافت پارچه های ترمه بوده است. متن سنگنوشته ای که در دهلیز مسجدجامع یزد وجود دارد سندی ست که این مسئله را اثبات می کند.

در گذشته زرتشتیان بسیاری در شهر یزد سکونت داشتند. پس از ورود اسلام به ایران برخی از آن ها به که پیشه ترمه بافی داشتند به هندوستان مهاجرت کردند. مهاجرت ترمه بافان ایرانی به هند باعث شد تا صنعت ترمه بافی در هند دچار تغییر و تحولات بزرگی شود و رونق بیتری پیدا کند.

بته جقه که یکی از طرح های معروف ترمه است تا قبل از رونق پیدا کردن ترمه بافی در کشمیر وجود نداشت و این هنرمندان ایرانی بودند که با مهاجرت خود این طرح زیبا و سنتی را به سرزمین دیگر معرفی کردند.درباره ریشه واژه ترمه اخلاف نظر های زیادی وجود دارد بعضی از افراد اعتقاد دارند که ترمه واژه ی فارسی است.

و ریشه آن به سرزمین ایران باز می گردد. اما برخی دیگر ترمه واژه هندی است و آن را درخت سرو خمیده معنی کرده اند. و همچنین شال کشمیری نیز یکی دیگر از القابی ست که به ترمه و ترما نسبت داده اند. شال کشمیری شال های هندی و ایرانی است که از الیاف های بلند و پشم های نرم کشمیر ساخته شده اند.

پارچه ترمه اصل

کارشناسان رونق شال بافی را در قرن ۱۵ میلادی و زمان سلطنت کشمیر می دانند. و اعتقاد دارند که کشمیری ها و هندی را برای این پارچه زیبا نام ترمه را انتخاب کردند.پس از ورود ترمه بافی به ایران زرتشتیانی که در یزد زندگی می کردند این هنر را به انحصار خود درآوردند. کم کم هنر ترمه بافی به باقی مردم یزد وبرخی از مردم کرمان نیز منتقل شد.

زرتشتیان از پارچه ترمه برای دوخت شلواری به نام گبری که در مجالس جشن و عروسی پوشیده می شد استفاده می کردند. بعضی دیگرنیز اعتقاد دارند که ترمه نوع تکامل یافته پارچه ترک یا رضا ترک است.برخی دیگر از منابع زادگاه ترمه بافی را کرمان معرفی کرده اند و شکوفایی این هنر را به یزد نسبت داده اند. امروزه خرید از طریق فروشگاه اینترنتی ترمه امری بسیار رایج محسوب می گردد.

برخی دیگر از کارشناسان معتقد اند که هنر ترمه بافی را مهاجرین آسیا میانه و ایرانی پایه گذاری کرده اند. همچنین اکثر طرح های ترمه را ایرانی می دانند مثلزرح معروف بته جقه که هنرمندان ایرانی آن را طراحی کرده اند. علاوه بر این در کتاب هایی که درباره تاریخ کشمیر نوشته شده است. ریشه پارچه و منسوجات پشمیکشمیر را خارجی (ایرانی ) معرفی کرده است.

هر چند اطلاعاتی که پیرامون این موضوع وجود دارد تناقض و تضاد زیادی دارند اما بی شک پارچه ترمه و طرح های زیبای آن متعلق به ایران است. و ترمه بافی از ایران به کشور های دیگر صادر شده است.همچنین عده ای دیگر پارچه ترمه را همان زربافت می دانند. که با تغییرات و امروزی شدن به شکل ترمه درآمده البته این تصور غلط است.

چرا که زربافت و ترمه اگر چه در ظاهر به هم شبیه هستن اما تفاوت های اساسی با هم دارند. یکی از تفاوت های بزرگ این دو پارچه مواد اولیه مصرفی آنها است پارچه های ترمه از پشم،کرک، و بعضی از مواقع از ابریشم ساخته می شوند اما دربافت پارچه های زربافت از گلابتون و ابریشم استفاده می شود. تفاوت بعدی در روش بافت این پارچه هاست که دو روش کاملا متفاوت هستند و هیچ شباهتی به هم ندارند.

ترمه یزد

پارچه ترمه جدید

قدمت پارچه های زربافت به پیش از اسلام بر می گردد و دوران حکومت ساسانی را می توان دوره شکوفایی پارچه زربافت معرفی کرد. با توجه به شواهدی که وجود دارد این گونه به نظر می رسد که پارچه های ترمه نوع تغییر یافته ای پارچه های زربافت هستند و برخی از ویژگی های این پارچه ها به ارث برده اند.

منبع اصلی پارچه های ترمه در ایران بوده و بیشتر کارگاه های بافتنی که به بافت این پارچه مشغول بودند از دوره تیموری و دوره های بعد از آن شروع به کار کردند.گرانی وکمبود مواد اولیه لازم برای بافت پارچه های زری باعث شده تا مردم برای تولید پارچه ها از مواد دیگری استفاده کنند. پارچه های ترمه به دلیل نقوش زیبا و ارزان بودن مواد اولیه جایگزین مناسبی برای ساخت پارچه های فاخر بودند.

طبیعی بودن پارچه ترمه یکی از ویژگی های محبوب این پارچه در آن زمان بود. پارچه ای به نام شال در یزد ساخته می شد که رنگ ها وو طرح آن بسیار نزدیک به پارچه های ابریشمی بود که در قرون ۱۲ و ۱۳ هجری در کشمیر وجود داشت.پارچه زربافت و شال یا همان ترمه دو پارچه فاخر و گران قیمتی بودند که در دوره صفوی وجود داشت.

در میان آثار به جا مانده از دوره صفوی تعداد زیادی پارچه زربافت و پارچه ترمه که نقش های شبیه به هم دارند به مشاهده می شود. دوران سلطنت شاه عباس صفوی را می توان دوره اوج شکوفایی ترمه بافی دانست. چرا که شاه عباس اقدامات زیادی در جهت توسعه این صنعت انجام داد. او طراحان و هنرمندان زیادی را از کشور های مختلف مانند هند و چین برای آموزش به ایران دعوت کرد.

پارچه ترمه از کجا بخرم؟

هنرمندان ایرانی نیز با استعداد فراوان خود با به کار بستن اصول جدید که آموختند و نوآوری هایی که در زمینه ترمه بافی انجام دادند. طرح های جدیدی را خلق کردند. طرح بته جقه یکی از طرح هایی است که در این دوران از ایران به هند رسید. کشمیری ها از بته جقه در نقوش شال های خود استفاده می کردند. بته ترمه و بته کشمیری نام هایی بودند که ایرانی ها پس از رسیدن این شال ها به ایران برای بافت این پاره ها انتخاب کردند.

فتحعلی شاه دستور داد تا کارگاه هایی برای بافتن شال کشمیری احداث کنند چرا که در اوایل حکومت او شال های کشمیری کم یاب شدند و دسترسی به آن ها به سختی ممکن بود. به لطف امیر کبیر ترمه بافی رونق خوی پیدا کرد یکی از کاربرد هایی که در آن زمان از ترمه داشتند طراحی جلد های ترمه بود که معمولا برای کتاب های دعا استفاده می شد روی جلد مقوایی روکشی از پارچه ترمه قرار می دادند و نام آن را جلد ترمه ای گذاشته بودند.

آنچه از منابع تاریخی مربوط به قرن ۱۳ به دست آمده است مشخص می کند که در این زمان مالیات های سنگین کشاورزان را در تولید مواد اولیه ترمه مانند: پشم و پنبه و ابریشم دچار مشکل کرده است. به همین سبب ترمه بافی نیز برای ترمه بافان بسیار سخت شده بود.

در همین زمان بود که کشمیری ها برای بافت شال های خود عوارضی به نام عوارض داغ تعیین کردند که پرداخت کردن آن الزامی بود. در سال های پایانی ناصر الدین شاه بود که سلیقه اروپایی ها و طرح و رنگ هایی که آن ها استفاده می کردند مورد توجه مردم ایران قرار گرفت.

پارچه ترمه ابریشمی

تاثیر پذیری از طرح ها ونقش های شال کشمیر موجب شد تا این پارچه ارزشمند رونق بیشتری پیدا کند. موادی که در ابتدا برای بافت ترمه استفاده می شد پشم بود اما به مرور زمان انواع دیگری از پارچه ترمه با ابریشم، نخ و زر نیز تولید شد. که از میان آن ها ترمه های ابریشمی طرفداران بسیاری به خود جذب کرده بود و علت آن هم مقاومت آن در برابر طوفان و رطوبت و بید بود.

خواجه غیاث‌الدین علی نقشبند یزدی، طراح، نقاش پارچه و بافنده به نام و صاحب سبکب بود که در دوره صوفی زندگی می کرد. اداره کردن کارگاره های نساجی سلطنتی اصفهان به عهده این استاد گرانقدر بود. عده ای معتقداند که ایشان برای اولین بار پارچه های ترمه را در ۴۰۰ سال پیش اختراع کردند. همچنین به واسطه مهارت بی نظیر او و فرزندان و نوادگانش یزد به قطب ترمه بافی ایران تبدیل شد و محصولات نساجی و ترمه های یزدی به هند نیز راه یافتند.

در گذشته های دور، مواد لازم برای پارچه بافی بافندگان یزد توسط صنعتگران همین شهر تامین می شد. مواد اولیه لازم برای کار ترمه بافان از بازاری که در سمت شرقی مسجد جامع زد وجود داشت که به بازار نخ ریسان نیز معروف بود تهیه می شد. البته این بازار برای پیوستن به مسجد جامع و بزرگ کردن این مکان تخریب شده است.

در گذشته کارگاه های زیادی در مناطق مختلف وجود داشت از هر جا که گذر می کردین صدای چرخ های نخ ریسی می شندید عمده کارگاه های نساجی در مناطقی مانند: مریم آباد، اکرم آباد، گردفرامرز، ابرندآباد، محمودآباد وجود داشتند.

پارچه ترمه برای رومیزی

پیشه مردم کرمان قبلا از فرش بافی بافت پارچه های ترمه بود. بسیاری از نقوش و طرح های زیبای فرش کرمان برگرفته از طرح های شال ترمه است. رونق و گسترش شال بافی و ترمه بافی و طرفدارانی زیادی که این محصول داشت باعث شد تا بالغ بر دو سوم مردم کران نیز این صنعت را برای کسب درآمد و گذران زندگی خود انتخاب کنند.

در گذشته پارچه ترمه را بادست می بافتند و به آن انگشت باف می گفتند بافت تکه کوچکی از این پارچه به زمان و انرژی زیادی نیاز داشت. اما با گذشت زمان و پیشرفت نساجی و وجود دستگاه های مخصوص ترمه بافی کار بافت این پارچه ساده تر شد. ترمه بافی امروزه به رونقگذشته نیز و در حال انقراض است تنها شهر هایی که به بافت این پارچه می پردازند شهر های : تهران، کرمان، کاشان و یزد است در این شهر های نیز کارگاه های ترمه بافی اندکی وجود دارد.

ترمه نیز مانند هر هنر دیگری به طراحی و نقشه نیاز دارد. در گذشته نقشه دقیقی برای ترمه بافی نبود و هنرمندان با استفاد از چشم خود و تصورات ذهنی خود نقوش را طراحی می کردند. رفته رفته افرادی کار طراحی نقوش را به عهده گرفتند که به آن ها تقش بند می گفتند.

نقشبند ها طرح دلخواهخود را روی کاغذ های شطرنجی طراحی می کردند و خانه های آن را بر اساس نخ های موجود در دستگاه بافندگی رنگ آمیزی می کردند. هر طرح در ترمه بافی ۱ یا ۵ دستور داشت. دستور یعنی چهار خانه افقی که به آن ۴۰ گشواره نیز می گفتند.

نقش بند ها مدل بافت را به بافنده ها توضیح می دادند. به عنوان مثال :طرح پنج رنگ با رنگ های سفید، مشکی، گلی،زرد یا اینکه یکی از رنگ ها را در اول و آخر کار تکرار کند. البته امروزه تکنولوژی پیشرفت های زیادی کرده است و امکانات بسیاری برای طراحی وجود دارد نرم افزار های رایانه ای این امکان را به طراح و بافنده می دادند که طرح ها را با دقت بیشتری رسم کنند و نتیجه کار خود را در زمان طراحی و آغاز کار ببینند. و به راحتی تغییرات و اطلاحات را انجام دهند.

پارچه ترمه پلی استر

با شنیدن نام ترمه احتمالا نقش بته جقه را تصور واهید کرد اما ترمه ها نقش های زیادی دارند که همگی آن ها از گذشته و نسل به نسل به نسل به ارث رسیده اند. بعضی از این نقش ها بین چهارصد تا ششصد سال قدمت دارند. رایج ترین طرح های پارچه ترمه را با هم مرور می کنیم :

کارشناستان ریشه طرح بته جقه را سرو ایرانی می دانند. سرو یکی از نماد های ویژه زرتشتیان است.در طرح بته جقه سرو از فروتنی در مقابل خدا سر خود را خم کرده است. جقه نیز در برخی از منابع نماد آتش است. آتش از دیدگاه زرتشتیان آتش دورنی انسان است که او را از پلیدی ها پاک می کند و یکی از اصول سه گانه اساسی زرتشتیان یعنی: گفتار نیک پندار نیک و رفتار نیک است.

همچنین چون آتش با نور در ارتباط است نماد عقل، خرد، عرفان و حکمت نیز هست. نظریه دیگری که برای خمیدگی سر سرو در طرح بته وجود دارد این است که در دوران مزدکیان سرو را نشانه آزادگی می دانستند. پس از شکست مزدک سرو سر خود را از شرمندگی خم کرده است.

علاوه بر موارد گفته شده تمثیل هایی دیگری نیز برای این طرح در منابع مختلف وجود دارد که مهم ترین آن ها : نخل، بادام، آتش مقدس، کیسه چرمی، شیار های ناشی از حرکت رودخانه جومنا از دره کشمیر تا جلگه هندوستان به وجود آورده است ، گلابی می باشند.

تنها سندی که از قدمت طرح بته جقه وجود دارد یک قمقه چرمی است که از حفاری دره پازیرک در سال ۱۹۴۹میلادی به دست آمده است طرح بته جقه روی این قمقه قرار دارد و قدمت آن حدود ۲۵۰۰ سال پیش تعیین شده است.

پخش پارچه ترمه یزد

عده ای دیگر از کارشناسان نیز ریشه طرح بته جقه را گل های دوران صفوی تشخصیس داده اند. گل های صفوی همان گل های محمدی است. در طراحی این طرح قسمت بالای بوته گل یک گل بزرگ قرار دارد و به علت بزرگی و سنگینی گل، بوته خم شده است. رفته رفته شکل گل در این طرح حذف شد و تنها فرم کلی آن باقی ماند. در سال های پایانی قرون ۱۸ و ۱۹ میلادی این طرح شبیه بته جقه شد.

طرح گل شاه عباسی
یکی دیگر از طرح های معروف ترمه گل شاه عباسی یا گلجام نام دارد. گلجام نام خورشید است و در میان ایرانیان از قدیم به عنوان گل مقدس شناختاته شده بود. همچنین از گل شاه عباسی به عنوان طراوت آسیا نیز یاد شده است. در دوره شاه عباس صفوی این گل یکی از طرح های محبوب بود که استفاده ی زیادی از آن می شد همین دلیل باعث شده تا به آن لقب گل شاه عباسی بدهند.

البته این طرح از زمان هخامنشیان وجود داشته است. طرح این گل به صورت های مختلفی وجود دارد که در شکل های ۴ ،۵،۶ پر در گردش ختایی می باشند. ختایی در واقع به طرح هایی گفته می شود که دارای نقش هایی با گل های پیچ خورده و دسته های باریک هستند. پارچه های ترمه یزدی بیشتر دارای طرح های دسته ای گل شاه عباسی و راه راه می باشند.

بته خرقه‌ای
بیشترین استفاده از بته خرقه ای در کرمان است. شکل این طرح به صورت بوته ای است که به درخت کاج شباهت زیادی دارد ولی از کاج بزرگتر است و دارای قد بلند و انحنای کمی است. به دلیل همین بزرگی نام خرقه ای را برای آن انتخاب کرده اند.

بته ترمه ای
طرح بته ترمه ای به صورت بته های کاج است که اندازه متوسطی دارند. و به صورت دو قلو سه قلو یا تکی در کنار هم قرار گرفته اند. در بعضی از مواقع در داخل بته ترمه طح های تزیینی دیگری مانند: گل های چند پر و گل شاه عباسی نیز وجود دارد.

طرح بته کشمیری
روش قرار گیری طرح بته کشمیری معمولا به صورت بته های کنار هم و یا بته های جدا از هم که به صورت کج یا صاف و درهم یا منظم بافته می شود و معمولا بین طرح های بته ها شکوفه کار می شود. شکل بته کشمیری به صورت دو بته است که در کنار همدیگر قرار گرفته اند و یکی از آن ها کوچک و دیگری بزرگ است. در این طرح بته کوچکتر از کنار بته بزرگتر بیرون آمده.

طرح های دیگری که در پارچه ترمه به کار می رود عبارتند از :
بته اژدری، خجسته، بته بادامی، بته کلاغی، نقش لری، بته تاجی، نقش افشان بند،‌تاجیبته، طرح جام، رضا تركی، بته گلزاری، بته خوابیده، بته کنگره ای ترمه بند، گلزار، قاب قرآن، سروی و طرح های بسیار دیگری هستند.

هنوز هم استادان ترمه بافی هستند که از طرح های قدیمی در طراحی ترمه های خود استفاده می کنند از بین این هنرمندان می توان : استاد غلام صنعتی، حاجی علی آقا خجسته، علی محمد دوست حسینی نام برد.

انواع ترمه

ترمه نیز مانند پارچه ها و منسوجات دیگر دارای انواع و اقشام گوناگونی است که در این مطلب برخی از آن ها را معرفی می کنیم:

• شال چارقدی:شال چارقدی با طرح های لچک ترنجی و گلدار بافته می شود و معمولا برای روسری یا بقچه استفاده می شود. ابعاد آن ۱٫۵ در ۱٫۵ متر است.
• شال راه راه:دو مدل از این پارچه ترمه وجود دارد که یکی راه راه باریک و دیگری راه راه پهن دارد. انتخاب هر کدام از آن ها به سلیقه فرد و کاربرد آن بستگی دارد.
• شال کشمیر:شال کشمیر همان ترمه ای است که در یزد تولید می شود و دارای طرح بته جقه است.که احتمالا به دلیل علاقه خاص کشمیری ها به این نوع ترمه نام شال کشمیر برای آن انتخاب شده است. شال کشمیر با طرح های شاخ گوزن و درخت نیز بافته می شود.
• شال اتابکی:در بافت این شال از پشم بسیار نرم استفاده می شود. و از نوع کشمیری است.
• شال بندی :طرح این شال شبیه به لانه زنبور است که در خانه های آن یک بته یا گل بافته شده.
• شال محرمات:نوع دگیری از شال راه راه است که اندازه راه های آن با هم فرق می کنند.
• شال زمردی:شال زمردی در طرح های بته جقه و رنگ های شاد به خصوص رنگ سبز زمردی بافته می شود که زمینه نیلی رنگ دارد. این شال در واقع بهترین نوع شال کشمیری است.
• شال کرمان:این نوع پارچه ترمه مخصوص کرمان هستند و دارای انواع مختلفی است.
• شال امیری:شال امیری معمولا با طرح بته جقه و شاخ گوزن بافته می شود و یکی از بهترین انواع شال کشمیری است.
• شال یزدی:همانطور که از نام آن ها پیداست این شال ها در یزد بافته می شود و ارزش بسیاری زیادی دارند. شال یزدی معمولا با طرح های گل شاه عباسی یا راه راه بافته می شود.
• شال کمربندی:شال کمربندی نوع دیگری از شال کشمیری است که ابعاد آن تقریببا ۲۷۵ در ۸۰ سانتی متر است. و هندی ها از آن به عنوان ساری استفاده می کنند. معمولا طرح خاصی ندارند و ساده با حاشیه های چند رجی از بته های بزرگ هستند.
• شال رضوی:شال رضوی بهترین و ظریف ترین نوع شال کشمیری است. که طرح آن به صورت بته جقه هایی است که به صورت زیر و رو از هم عبور می کنند. ظرافت تار های این شال و تنوع رنگی بسیار زیاد آن نشان دهنده این است که شال های رضوی در به صورت تکه تکه های مختلف بافته می شوند و بعدا به هم وصل می شوند.اما دقت و مهارت جفت کردن این تکه آنقدر زیاد است که اصلا جدا بودن آن ها به چشم نمیاید.

پارچه ترمه در تهران

جنس ترمه های اصل و با کیفیت به اسن صورت است که در تار آن ها از ابریشم طبیعی و یا در بعضی از موارد از نخ پنبه استفاده می شود. و در قسمت پود از نخ، ابریشم یا کرک استفاده می شود. برای پود ترمه های اصیل ایرانی در گذشته از ابریشم طبیعی یا کرک های بسیار ظریف استفاده می کردند و تار آن ها معمولا از نخ پنبه بود.

اما ترمه هایی که هم اکنون تولید می شوند معمولاتار آن ها از پلی استر یا پنبه است و پود آن ها از ریون یکسره یا ویسکوز است. تا مدتی پیش از رنگ های طبیعی برای رنگ کردن ابریشم ترمه، کرک و پشم استفاده می شد. اما امروزه استفاده از رنگ های طبیعی رواج سابق را ندارد و کمتر مرود استفاده قرار می گیرند. رنگ های طبیعی که در ترمه بافی استفاده می شوند شامل: سبز، نارنجی، قهوه ای، کرم، قرمز روشن، سیاه، عنابی می باشند. که از مواد زیر به دست می آیند:

• قرمز: برگ سماق، پوست بلوط برگ حنا،روناس
• نارنجی: روناس
• زرد: اسپرک، برگ مو (زرد روشن)، ریشه توت، زردچوبه برگ چای ، برگ توت و پوست درخت سیب
• قهوه‌ای: پوست درخت سیب ،برگ حنا، سماق، پوست گردو، برگ چای، پوست انار ، پوست بلوط،
• آبی: گل زعفران
• خاکستری: پوست انار ، پوست گردو
• سیاه و بنفش: کنده درخت بقم
• سورمه ای تیره تا آبی روشن: نیل
• سبز: اسپرک

در ترمه بافی همیشه زمینه کار یک رنگ دارد و برای طرح ها از رنگ های مختلف استفاده می شود. در واقع تار ترمه یک جنس و یک رنگ دارد و پود آن می توان رنگ های متنوعی داشته باشد. رنگی که در گذشته بیشترین استفاده در ترمه بافی داشت رنگ نیل بود. به گونه ای که در همه ترمه ها حتی اگر شده مقدار کمی نیز رنگ نیلی وجود داشت.

پس از آن رنگ زرد اسپرک مورد توجه قرار گرفت. و همچنین رنگ های حاصل از ریشه رناس نیز محبوبیت پیدا کردند. با وجود متضاد بودن این رنگ ها اما وقتی در کنار هم قرار می گرفتد رنگ های زنده و زیبا با هماهنگی خاص را جلوه گر بودند.

مراحل بافت ترمه
در این بخش مراحل بافت پارچه ترمه به صورت گام به گام برای شما آورده ایم :

• تهیه مواد اولیه :در ترمه بافی معمولا از پشم سفید به دلیل سهولت در رنگ آمیزی استفاده می کنند. پشم ترمه باید سفید، مرغوب و با الیاف بلند باشد. پشم گوشفندان کشمیر و ایران از مرغوب ترین پشم ها به حساب می آید چرا که سفید، نرم و براق است. بهترین پشمی که در گوسفند قرار دارد و بهترین گزینه برای ترمه بافی است. مربوط به قسمت های پهلو، پشت گردن، شکم، سر و ساق پای آن است.
• شستن و سفید کردن پشم :مرحله دوم مربوط به شستن و تمیز و سفید کردن پشم است. پشم گوسفند قبل از رنگ کردن باید شسته شود تا چربی ها و آلودگی ها از آن جدا شود. مرسوم است که قبل از چیدن پشم، گوسفند را با آب می شویند. پس از چیدن پشم نیز آن را با استفاده از مواد خاصی چندین بار می شویند.

برای سفید کردن شم نیز دو روز وجود دارد روش اول این است که پشم را در هوای آزاد قرار می دهند تا شبنم را جذاب کند و با تبخیر شبنم سفید شو. در روش دوم با استفاده از محلول گوگرد پشم را سفید می کنند.

• ثابت کردن رنگ و رنگرزی:در این مرحله پشم ها را به رنگرز می دهند تا رنگ آمیزی پشم را انجام دهد. نکته مهمی که در مرحله باید به آن توجه شود این است که اگر از رنگ مستقیما برای رنگ آمیزی پشم استفاده کنند. این رنگ دوام کمی خواهد داشت برای حل این مشکل معمولا از موادی استفاده می شود که به آن دندانه می گویند.

دندانه ها معمولا مواد شیمیایی هستند که قابلیت جذب رنگ در پشم را افزایش می دهند. دندانه هایی که برای معمولا در ایران استفاد می شود عبارتند از : مواد گیاهی مانند: برگ سماق، مازوج و مواد معدنی : زاج سفید، قلع، روی، کلر، سرب و …

• چله‌کشی و چله دوانی: مرحله بعدی مربوط به چله کشی است. مثل دیگر منسوجات دست بافت است انجام می شود و تنها تفاوت آن در این است که از رنگ مشکی برای چله کشی استفاده می شود. برای چله کشی باید تعداد همه سرنخ تار ها را محسابه کنیم که با توجه به تراکم تار و عرض پارچه در هر یک سانتی متر محاسبه می شود.

با بیشتر شدن تراکم تار، سرنخ تارها نیز بیشتر می شود. چله یکی از اصطلاحات معروف در چله کشی است. در واقع به هر ۸۰ سر نخ یک چله می گویند. به عنوان مثال: تار ۳۰ چله ای، ۲۴۰۰ سر نخ دارد. برای انجام چله دوانی باید به صورت یک چله یک چله یعنی ۸۰ سرنخ آماده شوند.

سرنخ ها به صورت طولی و با اندازه های مساوی، ۳۰ بار می دوانند تا تمام نخ ها را اماده کنند. و در آخر همه سر نخ ها را با هم دیگر چله پیچ می کنند. در چله کشی از دستگاهی اتسافده می کنند که به آن چری می گونید البته در چله کشی این دستگاه به زری معروف است.

ان دستگاه به میزان سرنخ های کار دارای میله است. روی دیوار رو به روی دستگاه دو چوب عمودی با فاصله ۵ متر قرار می دهند. و سر نخ ها را می کشد تا به یکی از چوب های دیوار رو به رو برسند. سپسس نخ ها را دور میله می پیچند و می کشند. به هر میله صد بار نخ می پیچند. نخ ها را پس از پیچیدن می کشند تا به میله بعدی برسد.

• ماسوره پیچی:ماسوره پیچی که در واقع بخشی از چله کشی است که شامل تبدیل کردن کلاف های نخ به دور ماسوره می باشد. ماسوره پیچی در یزد با استفاده از دستگاهی به نام چرخه کن انجام می شود. برای انجام اینکار کلاف نخ را روی دستگاه قرار می دهند.

برای ابریشم از روش ابریشم تابی استفاده می کنند در ابریشم تابی با کمک ابزار های خاصی که شامل : نی هوا، ماسوره پر کن، چرخ، و کونی بینی می باشد ابریشم را می تابانند. یک سر نخ ابریشم را را روی یک نی چرخ می اندازند و سر دیگر را به سمت نی هوا آورده و از قسمت بلوری رد می کنند.

سر رشته را روی ماسوره خالی که به چرخ وصل بود و و وسط آن یک میله فولادی قرار داشت می گذاشتند و ماسوره ور کن آن را به حرکت در می آورد تا ماسوره از ابریشم پر شود.

• بافت : بافت ترمه با دستگاه های مخصوصی انجام می شود که شباهت زیادی به دستگاه های نساجی دیگر دارد. جنس این دستگاه ها معمولا از چوب است و به دست صنعتگران بومی منطقه ترمه باف ساخته می شود. این دستگاه به چهار وردی نیز معروف است که ورد های آن به وسله پدال با پای بافنده ترمه به حرکت در می آیند.

فروشگاه پارچه ترمه

برای هر دستگاه نیازمند یک گوشواره کش یا همان شاگرد هستیم. بافنده ترمه پشت دستگاه ترمه بافی می نشیند. و گوشواره کش بالا سر دستگاه می ایستد. وظیفه گوشواره کش انتخاب و مشخص کردن نخ ها برای بافتن طرح روی پارچه و هدایت کردن این نخ ها به سمت پایین برای بافتن توسط بافنده است.

نقش های زیبایی که روی ترمه های ایرانی می بینیم حاصل همین همکاری هماهنگ ودقیق گوشواره کش و بافنده است. در فرش بافی نقش ها را با رنگ می خوانند به عنوان مثال می گویند: سبز و زرد و قرمز جای خود زده شود ولی برای بافتنتره از شماره استفاده می شود.

شماره خوانی در بافت پارچه ترمه در گذشته به این صورت بود که ابتدا بافنده شماره ها را می خواند و گوشواره کش آن نخ ها را بر اساس شماره ها می کشید. بعد از کشیدن شماره ها توسط گوشواره کش، پود توسط بافنده کشیده می شد. بعد از اتمام بافت برای محک شدن کار دفتین می زد.

برای پود بعدی دوباره شماره ها خوانده می شوند ممکن است تنها بعضی از شماره ها عوض شود و بعضی دیگر ثابت شوند این مراحل تا تکمیل شدن بافت پارچه ترمه ادامه پیدا می کرد. برای بافت ترمه با این دستگاه های سنتی وقت زیاد،دقت و مهارت زیادی نیاز است.

با استفاده از دستگاه سنتی با صرف وقت ۸ ساعته می توان ۲۰ تا ۲۵ متر ترمه با کیفیت بسیار بالا تولید کرد. اما امروزه دستگاهی ساخته شده که کار گوشواره کش را انجام می دهد و ژاکارد نام دارد. با استفاده از این دستگاه می توان یک متر ترمه بافت.

مکانی که برای ترمه بافی در نظر گرفته شده باید دارای نور کافی باشد و این نور را می توان توسط دو نورگیر یا پنجره هایی که در سقف قرار دارند. تامین کرد. ابعاد کارگاه باید حداقل : ۶*۴*۴ متر باشد. همچنین کف کارگاه باید با استفاده از سنگ فرش، ریگ، خاک آجر های مربع شکل قدیمی پوشیده شود. برای ماسوره پیچی و چله کشی نیز به فضایی به اندازه ۲*۳ متر نیاز داریم.همچنین فضایی برای نگهداری مواد و دستگاه ها نیاز است که این فضا نیز ابعاد ۲*۲ می طلبد.

كاربرد پارچه ترمه در گذشته و امروز

در گذشته تنها اشراف و بزرگان به ترمه دسترسی داشتند و از آن به برای دوخت لباس های فاحر، جانماز و خلعتی استفاده می کردند. اما امروزه اکثر افراد جامعه با وسع مالی متوسط از ترمه استفاده می کنند کاربر های امروزی پارچه ترمه بیشتر برای هدیه در مجالس عروسی و عید و برای دوخت مبلمان و پشتی و یا به عنوان رومیزی کاربرد دارد.

نگهداری از ترمه

پارچه ترمه به دلیل تراکم بالای پودی که دارد مقاومت زیادی دارد و یکی از پارچه های ترمه است که عمر بالایی دارد. اما بالاخره این پارچه نیز حساسیت هایی دارد و برخی از عوامل مانند نور رطوبت و بید می تواند به این پارچه آسیب بزند. قسمت های سیاه رنگ پارچه به دلیل جذب کردن نور ممکن است زودتر از سایر قسمت ها دچار رنگ پردیگی شوند.

حشره بید نیز که دشمن پارچه های پشمی است باید از ترمه دور بماند بهترین راه برای دفع خطر این حشره استفاده از نفتالین است. آستری و یراق ترمه در هنگام شستشو با مواد شوینده و آسیب می بینند و همچنین دمای بالای آب نیز ممکن است به ترمه آسیب بزند پس بهتر است شستن پارچه ترمه را به خشک شویی بسپارید.

ارزش پارچه ترمه بر اساس تعداد رنگ های استفاده شده در آن و تراکم بافت ترمه مشخص می شود. هر چه رنگ های بکار رفته در یک ترمه بیشتر بشد ارزش آن نیز بیشتر است. اگر رنگ های ترمه یکسان باشد تراکم پارچه ترمه است که ارزش آن را مشخص می کند. ترکم بالاتر برابر است با ارش بالاتر

Termeh Cloth

If you want to have a special gift for your friends and family members, Termeh cloth can be one of the best options. Some people also consider this fabric as a handicraft for their newly married couples because they believe that it brings luck and happiness. BazareMina online Market is a reliable shop for buying different Termeh cloth.

Termeh Cloth

Attractions of Iran are not limited to historical buildings and natural sights. There are a lot of handicrafts which are made by skillful hands of men and women around Iran to show their fruitful culture and tradition.

Every region has special local clothes which are made based on the weather conditions and accessible materials. Termeh fabric is one of the popular handicrafts of Iran which has attracted the attention of people who buy it to decorate their homes in a traditional style.

Nowadays, it is possible to buy Termeh cloth from handicrafts shops online. BazareMina online Market is a reliable market which offers high quality Termeh with a reasonable price.

Introduction of Termeh Cloth

Termeh has a universal reputation; and its colors and designs are attractive to people around the world. Termeh cloth has traditionally produced in Yazd, a city in Iran. It has soft and delicate threads which are woven to make a beautiful design.

All types of this fabric are well-known; but paisley design is the most famous one among Iran. Termeh is made of different materials; such as wool or silk which make it soft and nice. You can simply buy this cloth from different cities in an online way from BazareMina online Market.

Design of Termeh Cloth

The background of Termeh always has a single color and different designs have various colors on this cloth. The value of Termeh is estimated by the number of colors used. The more the number of colors in a cloth, the higher is its value.

Previously, this fabric was only used for sewing specific clothes, especially for people with a high social level but nowadays, people from different social classes use this fabric for a variety of usages. In order to protect Termeh for a longer time, you have to keep it away from humidity and sunlight because they damage the fabric.

منبع : بازار مینا  BazareMina.ir